Bası yarası, vücudun özellikle kemik çıkıntılarının bulunduğu bölgelerinde, uzun süreli ya da yineleyen basılara bağlı olarak deri ve derialtı dokularındaki kapillerlerin (Dolaşım sisteminin en ince damarları) tamamen kapanması ve o bölgede dolaşımın durması sonucu ortaya çıkan nekroz (Fiziksel değişim) ve ülserayonlardır (Deri yüzeyinde doku kaybı sonucu oluşan tahribat)
Yüksek morbidite (Hasta oranı) ve mortalitesi (Ölüm oranı) ile hareket yeteneği kalmayan ve yatma, oturma zorunluluğu olan hastalarda gelişen, bakımı zor ve maliyeti yüksek bir patolojidir. (Organ ve dokularda hastalıklar veya kazalar sonucunda oluşan yapısal ve fonksiyonel bozukluklar ve bunları inceleyen bilim dalı)
Bası yaralarının tedavileri iki başlık altında değerlendirilmektedir.
1- SİSTEMİK TEDAVİ
Hastanın beslenme planı düzenlenir. Amaç, hastanın nitrojen balansını (Azot düzeyi)pozitif hale getirerek doku yıkımını durdurmak, dokuların yenilenme gücünü ve travmalara karşı direnicini artırmaktır. Bu amaçla hastalara bol proteinli ve yüksek kalorili gıdalarla multivitamin preperatlar (Doktor isteği ile hazırlanan multivitamin) verilir.
Hastanın kan miktarı ve değerleri de çok önemlidir. Bu tür hastaların, girişim öncesi hemoglobin (Alyuvarda bulunan, kanın oksijen ve karbondioksit taşıma işini yapmasında görevli solunum pigmenti) düzeyini 12-15 gr/100 ml'nin üzerine çıkartmak gerekir.
Konkomitan (Eşlik eden) enfeksiyonlar bası yaralı hastalarda sıktır. Mesane kateteri ( Vücut boşluklarına teşhis ve tedavi amacıyla özellikle damarlar içine ilaç ve sıvı vermek ve bunlardan mesela mesaneden sıvı almak için özel olarak hazırlanmış borular) veya hastanın kendi kendine kateter uygulaması, paraplejik (Felçli) hastaların 1/3'ünde üriner (İdrar yolu) infeksiyonu oluşturabilir. Bu infeksiyonlar tedavi edilmezse sepsis (Bir mikrobun kanda, vücut sıvılarında veya dokularda çoğalması sonucunda oluşan hastalık, hasar hali) bakteriyemi (Bakterilerin veya bakteri toksinlerinin kana geçmesiyle oluşan ateş, titreme ile seyreden klinik tablo) kaynağı olabilir.
Yüksek seviyeli omurilik yaralanmalarında kötü diyafram fonksiyonu nedeniyle akciğer infeksiyonu gelişebilir. Akciğer rehabilitasyonu bu hastalarda gereklidir.
2- YEREL TEDAVİ
Yerel tedavi, konservatif (Koruyucu) ve cerrahi tedavi olmak üzere 2 kısma ayrılır.
Konservatif tedavide, ilk önce basıncın kısa sürede hastadan uzaklaştırılması gerekir. Amaç, yaranın daha fazla genişlemesini önlemektir. Basıncın kaldırılmasında en bilindik yöntem, hastanın belirli aralıklarla çevrilmesidir. Her 2 saatte bir gerçekleştirilmesi gereken ve pozisyonlama da denilen bu aksiyon yeni problemleri de beraberinde getirebilmektedir. Hasta pozisyonlandığında özellikle kemik çıkıntılarının olduğu bölgeler normalin çok üzerinde basıya maruz kalmakta ve kemik çıkıntılarının bulunduğu bu bölgelerde yeni yaraların oluşumuna sebebiyet verebilmektedir. Pozisyonlama, kontrol ile birlikte yapılması gereken bir korunma yöntemi olarak değerlendirilmelidir. Mekanik hareketlerden kaçınılmalı, pozisyon veren kişinin pozisyon verme işlemini kontrollü şekilde yapması gerekmektedir.
Bunların yanı sıra, derideki nem oranının düşürülmesi, yara çevresi hijyeni ve dolaşım artırıcı masajların yapılması da önemlidir. Çarşaf değiştirirken ya da hastanın transportu ( Yer değiştirme ) sırasında sürtünmeye neden olacak kaba hareketlerden kaçınılmalıdır.
Koruyucu yöntemlerin dikkatli ve özenli bir şekilde uygulanması gerekmektedir.
Konservatif tedavide basıncın dağıtılabilmesi için en iptidai yöntem delikli sünger kullanmaktır. Bu süngerler yarada göreceli şekilde basıyı azaltırkan ülserli dokuyu besleyen yan bölgelerde daha büyük bir basınç oluşturmakta ve yaranın gelişimine neden olabilmektedir.
Cerrahi müdahaleler iki safhada gerçekleştirilmektedir. İlk safhada hasta yaklaşık 2-3 hafta süren hazırlık evresinden geçer. Bu süre zarfında Sistemik ve Konservatif tedavi yöntemleri ile hasta cerrahi müdahaleye hazır hale getirilir.
Yara enfekte ise, kültür ve antibiograma göre parenteral (İlaç ve serumların damar, adale içi yollarla verilmesi) yolla 7-10 gün süre ile yara temiz ise ameliyattan birkaç gün önce profilaktik (Önleyici, koruyucu) amaçla antibiyoterapiye (Enfeksiyonların tedavisinde antibiyotik kullanımı) başlanır ve cansız dokular her pansumanda temizlenir.
Hastanın cerrahi müdahaleye hazır hale getirilebilmesi için gerekli süre 2-3 haftadır.
Bası yarasının cerrahi tedavisinde, ülser tam eksize (Kesip çıkartmak) edilir. Enfekte bütün kemikler rezeke edilip (Kesip, yarıp çıkartmak), kemik çıkıntılarının kontürü düzeltilir. Açığa çıkan defekt (Bozuk-kusurlu), kanlanması iyi fleplerle (Deri altı dokusunu içeren doku parçası) ölü boşluk bırakmadan kapatılır.
Hastalarda negatif basınçlı dren kullanılır ve gelen sıvı miktarına göre 3-7 gün sonra çekilir. Ameliyat sonrası hastaların en az 21 gün süre ile operasyon bölgesine yatmasına izin verilmez. Dikiş materyali ameliyattan 14 gün sonra teklenir, 2-3 gün sonra da bütün dikişler alınır.
BASI YARASI İLE İLGİLİ RİSK GRUPLARI
Dünyada günlük pratik uygulamalarda kullanılmak üzere bası yarası risk değerlendirme ölçekleri hazırlanmıştır. Pek çok farklı ölçek arasında ilk akla gelenler Braden, Norton, Waterlow, Cornell, Cubbin ve Gosnell ölçekleridir.
Bu ölçeklerde duyusal algılama, nem, akitivite-mobilizasyon, beslenme, sürtünme, predispozan hastalıklar, şuur durumu, yaş, ağırlık, cinsiyet gibi konu başlıkları değerlendirilmektedir.
Tüm bu ölçekler klinik bulgular değerlendirilerek hazırlanmaktadır. Diğer bir deyişle bası yaraları ile ilgili hazırlanan bu ölçekler ziyadesiyle bası yarası oluşumundan sonra gerçekleştirilmektedir.
Özellikle yoğun bakım hastalarında genel durumun hızla değişebilmesi, bası yarası risk değerlendirme ölçeklerinin güvenirliklerini ve doğruluklarını tartışmalı hale getirmektedir.
BASI YARASI TEDAVİSİNİN TÜRKİYE'DE VE DÜNYADAKİ MALİYETİ
Türkiye'de bası yaraları üzerine yapılan bilimsel çalışmalar olmasına rağmen, tedavi maliyetleri üzerine yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır.
Amerika'da ve İngiltere'de gerçekleştirilen akademik çalışmalarda bası yaralarının neden olduğu maliyet hesaplamaları da incelenmiştir.
Amerika'da yapılan çalışmalar, bası yarasına yönelik gerekli tedavi rakamlarının 20.000-70.000 USD arasında olduğunu göstermektedir.
Başarılı bir tedavi için genel cerrahi, plastik cerrahi, enfeksiyon, dahiliye, nöroloji, endokrinoloji, fizik tedavi ve rehabilitasyon ana bilim dallarının da konuya dahil olduğu düşünüldüğünde bu rakamın 200.000 USD'nin üzerinde olduğu hesaplanmaktadır.
İngiltere'de yapılan araştırmalarda ise; İngiltere'de bir yılda bası yaralarının iyileştirilmesi için harcanan paranın yaklaşık 4 milyar sterlin olduğu rapor edilmektedir.
Çeşitli akademik çalışmalarda, hastanelerde uzun süre yatan hastaların %9-10'unda, yoğun bakım ünitelerinde yatan hastaların ise %11-33'ünde bası yaralarının oluştuğu belirtilmektedir.
Ek tıbbi problemler de eklendiğinde; kardiovasküler hastalıkların %41'inde, akut nörolojik hastalıkların %21'inde, ortopedik yaralanmaların ise %15'inde bası yaralarının oluştuğu görülmektedir.
Ülkemizde konunun maliyetleri hakkında bilimsel bir araştırma olmamasına rağmen bu veriler ışığında konunun boyutları gözler önüne serilmektedir.
NEDEN BedAiD® Sistem?
Tüm akademik araştırmalar bası yaralarının en iyi tedavi metodu olarak bası yaralarının oluşmadan engellenmesi üzerine görüş bildirmektedir.
BedAiD® Sistem, yara oluşumunun engellenmesi için kullanılabilecek dünyadaki en yeni ve en gelişmiş sistemdir.
BedAiD® Bası/Yatak Yarası Önleme Yatağı, yatağa bağımlı hastaların tüm sorunlarına aynı anda çözüm sunan dünyadaki ilk ve tek sistemdir. Yüksek teknolojisi ve özel tasarımı ile basıyı minimuma indirip, güçlü havalandırma kanalları ve değiştirilebilir çok noktalı masaj sistemiyle yara olasılığını ortadan kaldırır. Yatağa bağımlı yaşayanlara ihtiyaç duydukları konforu yaratırken, programlanabilir fonksiyonel kumandasıyla kişiye kendi ihtiyacına özel çözüm bulma olanağı sağlar.
BedAiD® Sistem'i kullanacak hastalar;
a) Dünya'da ilk kez oluşturulan"Düşük Bası Alanı"dan yararlanabileceklerdir.
Bilimsel makalelerde dahi tavsiye edilmek zorunda kalınan iptidai delikli sünger artık kaderiniz değil.
BedAiD® Düşük Bası Alanını Nasıl Oluşturur?
BedAiD® Sistem'in yatma yüzeyi birbirinden bağımsız hareket edebilen 45 adet küp/bloktan oluşur. Her bir küp/blok 13*13 cm'lik bir alana sahiptir. 45 adet küp/blokların her biri yap-boz gibi haznelerinden çıkartılabilir. Tek bir küp/bloğun çıkartılmasıyla yatış yüzeyinde 13*13 cm ebadında boş alan / oyuk oluşturulur. Oluşturulan oyuğun derinliği 10 cm'dir. Bası yarası oluşmuş veya riskli bölgelere denk gelen küpler çıkartılarak düşük bası alanı oluşturulur. Böylece bası yarası bulunan alanda basınç düşürülür. Yatağın formu sayesinde bası yarası bulunan yada riskli görülen bölgede basınç düşürülürken yan bölgelerde daha yüksek basınç oluşması engellenir.
- DÜŞÜK BASI ALANININ FAYDALARI NELERDİR?
- Hiperemiyi önler.
- Bül oluşumunu engeller.
- Doku perfüzyonuna imkan tanır.
- Friksüyonu en alt seviyeye indirir.
- Basının istenilen bölgelerde düşürülmesine olanak tanır.
- Cilt, cilt altı doku, kas ve fasya nekrozunu önler.
- Ödem oluşmasını engeller.
- Ülser oluşumunu durdurur.
- İskemiyi engeller.
- Oluşmuş ülserlerin tedavi sürecini hızlandırır.
b) Havalı Yatak Değil, Havalandırma Sistemine Sahip Yatak.
BedAiD® Sistem'in oluşturduğu düşük bası alanı havalandırma üniteleri ile desteklenmiştir.
Havalandırma sistemi bir havalandırma motoru ve bu motora bağlı 4 m 20 cm uzunluğunda havalandırma kanallarından oluşur.
Havalandırma kanalları antibakteriyel malzemeden özel olarak imal edilmekte ve yatış yüzeyinde gerekli tüm alanları havalandırma imkanı tanımaktadır.
Oda sıcaklığında emilen hava, kanallar vasıtasıyla yatış yüzeyine üflenmektedir. Bu sayede yatış alanında oluşması muhtemel terleme ve nemlenme engellenmekte, nemlenme ve terlemeye bağlı olarak gelişebilecek bakteri oluşumu imkânsız kılınmaktadır.
Havalandırma ünitesi;
- Derinin nem oranının düşürülmesini sağlar.
- Yatış alanında terlemeyi engeller.
- Maserasyon, kontaminasyon ve enfeksiyonu engeller.
c ) Vibrasyon Sistemi
Vibrasyon sistemi ürettiği titreşim ile sinir uçlarını uyarmak, küçük kas sistemlerini ve kan dolaşımını harekete geçirmek üzere geliştirilmiştir. Bası yaralarına karşı etkili olmakla birlikte, ağrıların ve terlemenin önüne geçer.
Vibrasyon sistemi akciğerlerde uzun süreli yatışlardan kaynaklanan pek çok riski de engeller.
Masaj sisteminde farklı noktalara yerleştirilmiş 6 adet masaj bloğu bulunur.
Bloklar sabit değildir ve ihtiyaca göre konumları değiştirilebilir. Çalışma-dinlenme süreleri ve şiddeti kişiye özel ayarlanabilir.
Vibrasyon Üniteleri;
- Doku perfüzyonuna imkan tanır.
- Kan dolaşımını hızlandırır.
- Kapillerin kapanmasını engeller.
- Kaslara direnç kazandırır.
- Bakteri çoğalımını engeller.
- Vücudun savunma sistemlerini güçlendirir.
- İskemiyi engeller.
- Yatmaktan kaynaklanan plöreziyi önler.
- Denervasyon ve kas paralizinden kaynaklanan sorunlara çare üretir.
BedAiD®'in kumandası nasıl çalışır?
BedAiD® Bası/Yatak Yarası Önleme Yatağı'nda tüm fonksiyonları ayrı ayrı kontrol eden kumanda kontrol sistemi bulunur.
Kumanda kişinin rahatlıkla ulaşabileceği en uygun yere yerleştirilmiştir. Uzun süre yatan hastaların ihtiyaçları göz önünde bulundurularak hazırlanmış özel programlar kullanılabileceği gibi, masaj ve havalandırma düzenekleri uygulama bölgeleri,çalışma zamanlaması ve şiddeti ayrı ayrı ayarlanarak kişiselleştirilebilir.
- Kişiye özel programlanabilen, zaman ayarlı, 6 noktalı masaj kontrol sistemi
- Kişiye özel programlanabilen, zaman ayarlı havalandırma kontrol sistemi
- Tek tuş gece modu
- Tek tuş gündüz modu
BedAiD® nasıl temizlenir?
Masaj blokları ve gövde özel bir kılıfla kaplanmıştır. Kılıf fermuarlıdır. Kolaylıkla temizlenebilir, sıvı geçirmez, antibakteriyel, antifugan özelliklere sahiptir. Uzun süreli yatan hastaların yaşam koşulları göz önünde bulundurularak koyu renkte üretilmiştir.
SONUÇ
Bası yaralarının önlenmesinde en büyük rol hastaya 24 saat hizmet veren hemşireye, hasta bakıcıya veya hasta yakınına düşmektedir.
Hastanelerde hemşirenin iş yükünün artmasının bası yarası oranını %50 arttırdığı saptanmıştır. Her iki saatte bir hastanın pozisyonu değiştirilerek basının dağıtılmaya çalışılması da yeni riskleri beraberinde getirmektedir. Yan pozisyon lamalarda kemik çıkıntılarının olduğu bölgelerde daha fazla basınç oluşmakta ve bu alanlarda da yeni ülserler oluşmaktadır.
Hastane şartları ve ev şartları birbirinden tamamen farklı ihtiyaçları beraberinde getirmektedir.
Özellikle yoğun bakım şartları ilave gereksinimleri doğurmaktadır.
Tüm bu ihtiyaçlar düşünülerek yoğun bakım şartlarına uygun BedAiD® Yoğun Bakım Yatağı farklı özelliklerde sunulur.
Kumanda kontrol paneli kırılmalara karşı sistemin içine yerleştirilir. Bu sayede ani müdahalelerde düşmesi, kırılması muhtemel kumanda kontrol paneli korunmuş olur.
Hasta sirkülâsyon hızı ve yoğunluğu nedeni ile gerekli hijyenin sağlanabilmesi için sistem ped ile desteklenir. İkinci bir kılıf ile hijyen şartları sağlanır.
Ev ve hasta bakım merkezlerinde bireysel kullanıcılara yönelik hazırlanan ürünler ise tamamen hastaya özel hale getirilir. Hastanın boyuna, kilosuna ve ihtiyaçlarına uygun olarak hazırlanan ürünler vakanın durumuna göre farklı dansitelerde ve ilave ünitelerle hazırlanarak hastaya maksimum koruma sağlar.
BedAiD® SGK'NIN ÖDEME KAPSAMINDA MI?
SGK kapsamındadır. Fakat dünyada muadili olmadığı için SGK kayıtlarında havalı yatak kategorisinde değerlendirilmektedir. Bu da her bir yatak için sadece 54 TL'lik bir geri ödeme anlamına gelmektedir. SGK ile görüşmeler sürmesine rağmen şu ana kadar olumlu herhangi bir netice elde edilememiştir.
BedAiD®'e İHTİYACIM VAR. ÖDEME ZORLUĞU YAŞIYORUM. TEMİN ETMEK İÇİN HERHANGİ BİR ALTERNATİF VAR MI?
Evde yatan hastalara hizmet sağlayan devlet hastanelerinin evde bakım ekiplerine talep formu açtırılabilir. Açılan talep formu ile hastanenin satın alma birimi ilgili ürün hakkında satın alım sürecini başlatır. Ürün hastane tarafından satın alınır ve hastanın evde kullanımı için ilgili adrese teslim edilir.
Yüksek morbidite (Hasta oranı) ve mortalitesi (Ölüm oranı) ile hareket yeteneği kalmayan ve yatma, oturma zorunluluğu olan hastalarda gelişen, bakımı zor ve maliyeti yüksek bir patolojidir. (Organ ve dokularda hastalıklar veya kazalar sonucunda oluşan yapısal ve fonksiyonel bozukluklar ve bunları inceleyen bilim dalı)
Bası yaralarının tedavileri iki başlık altında değerlendirilmektedir.
1- SİSTEMİK TEDAVİ
Hastanın beslenme planı düzenlenir. Amaç, hastanın nitrojen balansını (Azot düzeyi)pozitif hale getirerek doku yıkımını durdurmak, dokuların yenilenme gücünü ve travmalara karşı direnicini artırmaktır. Bu amaçla hastalara bol proteinli ve yüksek kalorili gıdalarla multivitamin preperatlar (Doktor isteği ile hazırlanan multivitamin) verilir.
Hastanın kan miktarı ve değerleri de çok önemlidir. Bu tür hastaların, girişim öncesi hemoglobin (Alyuvarda bulunan, kanın oksijen ve karbondioksit taşıma işini yapmasında görevli solunum pigmenti) düzeyini 12-15 gr/100 ml'nin üzerine çıkartmak gerekir.
Konkomitan (Eşlik eden) enfeksiyonlar bası yaralı hastalarda sıktır. Mesane kateteri ( Vücut boşluklarına teşhis ve tedavi amacıyla özellikle damarlar içine ilaç ve sıvı vermek ve bunlardan mesela mesaneden sıvı almak için özel olarak hazırlanmış borular) veya hastanın kendi kendine kateter uygulaması, paraplejik (Felçli) hastaların 1/3'ünde üriner (İdrar yolu) infeksiyonu oluşturabilir. Bu infeksiyonlar tedavi edilmezse sepsis (Bir mikrobun kanda, vücut sıvılarında veya dokularda çoğalması sonucunda oluşan hastalık, hasar hali) bakteriyemi (Bakterilerin veya bakteri toksinlerinin kana geçmesiyle oluşan ateş, titreme ile seyreden klinik tablo) kaynağı olabilir.
Yüksek seviyeli omurilik yaralanmalarında kötü diyafram fonksiyonu nedeniyle akciğer infeksiyonu gelişebilir. Akciğer rehabilitasyonu bu hastalarda gereklidir.
2- YEREL TEDAVİ
Yerel tedavi, konservatif (Koruyucu) ve cerrahi tedavi olmak üzere 2 kısma ayrılır.
Konservatif tedavide, ilk önce basıncın kısa sürede hastadan uzaklaştırılması gerekir. Amaç, yaranın daha fazla genişlemesini önlemektir. Basıncın kaldırılmasında en bilindik yöntem, hastanın belirli aralıklarla çevrilmesidir. Her 2 saatte bir gerçekleştirilmesi gereken ve pozisyonlama da denilen bu aksiyon yeni problemleri de beraberinde getirebilmektedir. Hasta pozisyonlandığında özellikle kemik çıkıntılarının olduğu bölgeler normalin çok üzerinde basıya maruz kalmakta ve kemik çıkıntılarının bulunduğu bu bölgelerde yeni yaraların oluşumuna sebebiyet verebilmektedir. Pozisyonlama, kontrol ile birlikte yapılması gereken bir korunma yöntemi olarak değerlendirilmelidir. Mekanik hareketlerden kaçınılmalı, pozisyon veren kişinin pozisyon verme işlemini kontrollü şekilde yapması gerekmektedir.
Bunların yanı sıra, derideki nem oranının düşürülmesi, yara çevresi hijyeni ve dolaşım artırıcı masajların yapılması da önemlidir. Çarşaf değiştirirken ya da hastanın transportu ( Yer değiştirme ) sırasında sürtünmeye neden olacak kaba hareketlerden kaçınılmalıdır.
Koruyucu yöntemlerin dikkatli ve özenli bir şekilde uygulanması gerekmektedir.
Konservatif tedavide basıncın dağıtılabilmesi için en iptidai yöntem delikli sünger kullanmaktır. Bu süngerler yarada göreceli şekilde basıyı azaltırkan ülserli dokuyu besleyen yan bölgelerde daha büyük bir basınç oluşturmakta ve yaranın gelişimine neden olabilmektedir.
Cerrahi müdahaleler iki safhada gerçekleştirilmektedir. İlk safhada hasta yaklaşık 2-3 hafta süren hazırlık evresinden geçer. Bu süre zarfında Sistemik ve Konservatif tedavi yöntemleri ile hasta cerrahi müdahaleye hazır hale getirilir.
Yara enfekte ise, kültür ve antibiograma göre parenteral (İlaç ve serumların damar, adale içi yollarla verilmesi) yolla 7-10 gün süre ile yara temiz ise ameliyattan birkaç gün önce profilaktik (Önleyici, koruyucu) amaçla antibiyoterapiye (Enfeksiyonların tedavisinde antibiyotik kullanımı) başlanır ve cansız dokular her pansumanda temizlenir.
Hastanın cerrahi müdahaleye hazır hale getirilebilmesi için gerekli süre 2-3 haftadır.
Bası yarasının cerrahi tedavisinde, ülser tam eksize (Kesip çıkartmak) edilir. Enfekte bütün kemikler rezeke edilip (Kesip, yarıp çıkartmak), kemik çıkıntılarının kontürü düzeltilir. Açığa çıkan defekt (Bozuk-kusurlu), kanlanması iyi fleplerle (Deri altı dokusunu içeren doku parçası) ölü boşluk bırakmadan kapatılır.
Hastalarda negatif basınçlı dren kullanılır ve gelen sıvı miktarına göre 3-7 gün sonra çekilir. Ameliyat sonrası hastaların en az 21 gün süre ile operasyon bölgesine yatmasına izin verilmez. Dikiş materyali ameliyattan 14 gün sonra teklenir, 2-3 gün sonra da bütün dikişler alınır.
BASI YARASI İLE İLGİLİ RİSK GRUPLARI
Dünyada günlük pratik uygulamalarda kullanılmak üzere bası yarası risk değerlendirme ölçekleri hazırlanmıştır. Pek çok farklı ölçek arasında ilk akla gelenler Braden, Norton, Waterlow, Cornell, Cubbin ve Gosnell ölçekleridir.
Bu ölçeklerde duyusal algılama, nem, akitivite-mobilizasyon, beslenme, sürtünme, predispozan hastalıklar, şuur durumu, yaş, ağırlık, cinsiyet gibi konu başlıkları değerlendirilmektedir.
Tüm bu ölçekler klinik bulgular değerlendirilerek hazırlanmaktadır. Diğer bir deyişle bası yaraları ile ilgili hazırlanan bu ölçekler ziyadesiyle bası yarası oluşumundan sonra gerçekleştirilmektedir.
Özellikle yoğun bakım hastalarında genel durumun hızla değişebilmesi, bası yarası risk değerlendirme ölçeklerinin güvenirliklerini ve doğruluklarını tartışmalı hale getirmektedir.
BASI YARASI TEDAVİSİNİN TÜRKİYE'DE VE DÜNYADAKİ MALİYETİ
Türkiye'de bası yaraları üzerine yapılan bilimsel çalışmalar olmasına rağmen, tedavi maliyetleri üzerine yapılmış bir çalışma bulunmamaktadır.
Amerika'da ve İngiltere'de gerçekleştirilen akademik çalışmalarda bası yaralarının neden olduğu maliyet hesaplamaları da incelenmiştir.
Amerika'da yapılan çalışmalar, bası yarasına yönelik gerekli tedavi rakamlarının 20.000-70.000 USD arasında olduğunu göstermektedir.
Başarılı bir tedavi için genel cerrahi, plastik cerrahi, enfeksiyon, dahiliye, nöroloji, endokrinoloji, fizik tedavi ve rehabilitasyon ana bilim dallarının da konuya dahil olduğu düşünüldüğünde bu rakamın 200.000 USD'nin üzerinde olduğu hesaplanmaktadır.
İngiltere'de yapılan araştırmalarda ise; İngiltere'de bir yılda bası yaralarının iyileştirilmesi için harcanan paranın yaklaşık 4 milyar sterlin olduğu rapor edilmektedir.
Çeşitli akademik çalışmalarda, hastanelerde uzun süre yatan hastaların %9-10'unda, yoğun bakım ünitelerinde yatan hastaların ise %11-33'ünde bası yaralarının oluştuğu belirtilmektedir.
Ek tıbbi problemler de eklendiğinde; kardiovasküler hastalıkların %41'inde, akut nörolojik hastalıkların %21'inde, ortopedik yaralanmaların ise %15'inde bası yaralarının oluştuğu görülmektedir.
Ülkemizde konunun maliyetleri hakkında bilimsel bir araştırma olmamasına rağmen bu veriler ışığında konunun boyutları gözler önüne serilmektedir.
NEDEN BedAiD® Sistem?
Tüm akademik araştırmalar bası yaralarının en iyi tedavi metodu olarak bası yaralarının oluşmadan engellenmesi üzerine görüş bildirmektedir.
BedAiD® Sistem, yara oluşumunun engellenmesi için kullanılabilecek dünyadaki en yeni ve en gelişmiş sistemdir.
BedAiD® Bası/Yatak Yarası Önleme Yatağı, yatağa bağımlı hastaların tüm sorunlarına aynı anda çözüm sunan dünyadaki ilk ve tek sistemdir. Yüksek teknolojisi ve özel tasarımı ile basıyı minimuma indirip, güçlü havalandırma kanalları ve değiştirilebilir çok noktalı masaj sistemiyle yara olasılığını ortadan kaldırır. Yatağa bağımlı yaşayanlara ihtiyaç duydukları konforu yaratırken, programlanabilir fonksiyonel kumandasıyla kişiye kendi ihtiyacına özel çözüm bulma olanağı sağlar.
BedAiD® Sistem'i kullanacak hastalar;
a) Dünya'da ilk kez oluşturulan"Düşük Bası Alanı"dan yararlanabileceklerdir.
Bilimsel makalelerde dahi tavsiye edilmek zorunda kalınan iptidai delikli sünger artık kaderiniz değil.
BedAiD® Düşük Bası Alanını Nasıl Oluşturur?
BedAiD® Sistem'in yatma yüzeyi birbirinden bağımsız hareket edebilen 45 adet küp/bloktan oluşur. Her bir küp/blok 13*13 cm'lik bir alana sahiptir. 45 adet küp/blokların her biri yap-boz gibi haznelerinden çıkartılabilir. Tek bir küp/bloğun çıkartılmasıyla yatış yüzeyinde 13*13 cm ebadında boş alan / oyuk oluşturulur. Oluşturulan oyuğun derinliği 10 cm'dir. Bası yarası oluşmuş veya riskli bölgelere denk gelen küpler çıkartılarak düşük bası alanı oluşturulur. Böylece bası yarası bulunan alanda basınç düşürülür. Yatağın formu sayesinde bası yarası bulunan yada riskli görülen bölgede basınç düşürülürken yan bölgelerde daha yüksek basınç oluşması engellenir.
- DÜŞÜK BASI ALANININ FAYDALARI NELERDİR?
- Hiperemiyi önler.
- Bül oluşumunu engeller.
- Doku perfüzyonuna imkan tanır.
- Friksüyonu en alt seviyeye indirir.
- Basının istenilen bölgelerde düşürülmesine olanak tanır.
- Cilt, cilt altı doku, kas ve fasya nekrozunu önler.
- Ödem oluşmasını engeller.
- Ülser oluşumunu durdurur.
- İskemiyi engeller.
- Oluşmuş ülserlerin tedavi sürecini hızlandırır.
b) Havalı Yatak Değil, Havalandırma Sistemine Sahip Yatak.
BedAiD® Sistem'in oluşturduğu düşük bası alanı havalandırma üniteleri ile desteklenmiştir.
Havalandırma sistemi bir havalandırma motoru ve bu motora bağlı 4 m 20 cm uzunluğunda havalandırma kanallarından oluşur.
Havalandırma kanalları antibakteriyel malzemeden özel olarak imal edilmekte ve yatış yüzeyinde gerekli tüm alanları havalandırma imkanı tanımaktadır.
Oda sıcaklığında emilen hava, kanallar vasıtasıyla yatış yüzeyine üflenmektedir. Bu sayede yatış alanında oluşması muhtemel terleme ve nemlenme engellenmekte, nemlenme ve terlemeye bağlı olarak gelişebilecek bakteri oluşumu imkânsız kılınmaktadır.
Havalandırma ünitesi;
- Derinin nem oranının düşürülmesini sağlar.
- Yatış alanında terlemeyi engeller.
- Maserasyon, kontaminasyon ve enfeksiyonu engeller.
c ) Vibrasyon Sistemi
Vibrasyon sistemi ürettiği titreşim ile sinir uçlarını uyarmak, küçük kas sistemlerini ve kan dolaşımını harekete geçirmek üzere geliştirilmiştir. Bası yaralarına karşı etkili olmakla birlikte, ağrıların ve terlemenin önüne geçer.
Vibrasyon sistemi akciğerlerde uzun süreli yatışlardan kaynaklanan pek çok riski de engeller.
Masaj sisteminde farklı noktalara yerleştirilmiş 6 adet masaj bloğu bulunur.
Bloklar sabit değildir ve ihtiyaca göre konumları değiştirilebilir. Çalışma-dinlenme süreleri ve şiddeti kişiye özel ayarlanabilir.
Vibrasyon Üniteleri;
- Doku perfüzyonuna imkan tanır.
- Kan dolaşımını hızlandırır.
- Kapillerin kapanmasını engeller.
- Kaslara direnç kazandırır.
- Bakteri çoğalımını engeller.
- Vücudun savunma sistemlerini güçlendirir.
- İskemiyi engeller.
- Yatmaktan kaynaklanan plöreziyi önler.
- Denervasyon ve kas paralizinden kaynaklanan sorunlara çare üretir.
BedAiD®'in kumandası nasıl çalışır?
BedAiD® Bası/Yatak Yarası Önleme Yatağı'nda tüm fonksiyonları ayrı ayrı kontrol eden kumanda kontrol sistemi bulunur.
Kumanda kişinin rahatlıkla ulaşabileceği en uygun yere yerleştirilmiştir. Uzun süre yatan hastaların ihtiyaçları göz önünde bulundurularak hazırlanmış özel programlar kullanılabileceği gibi, masaj ve havalandırma düzenekleri uygulama bölgeleri,çalışma zamanlaması ve şiddeti ayrı ayrı ayarlanarak kişiselleştirilebilir.
- Kişiye özel programlanabilen, zaman ayarlı, 6 noktalı masaj kontrol sistemi
- Kişiye özel programlanabilen, zaman ayarlı havalandırma kontrol sistemi
- Tek tuş gece modu
- Tek tuş gündüz modu
BedAiD® nasıl temizlenir?
Masaj blokları ve gövde özel bir kılıfla kaplanmıştır. Kılıf fermuarlıdır. Kolaylıkla temizlenebilir, sıvı geçirmez, antibakteriyel, antifugan özelliklere sahiptir. Uzun süreli yatan hastaların yaşam koşulları göz önünde bulundurularak koyu renkte üretilmiştir.
SONUÇ
Bası yaralarının önlenmesinde en büyük rol hastaya 24 saat hizmet veren hemşireye, hasta bakıcıya veya hasta yakınına düşmektedir.
Hastanelerde hemşirenin iş yükünün artmasının bası yarası oranını %50 arttırdığı saptanmıştır. Her iki saatte bir hastanın pozisyonu değiştirilerek basının dağıtılmaya çalışılması da yeni riskleri beraberinde getirmektedir. Yan pozisyon lamalarda kemik çıkıntılarının olduğu bölgelerde daha fazla basınç oluşmakta ve bu alanlarda da yeni ülserler oluşmaktadır.
Hastane şartları ve ev şartları birbirinden tamamen farklı ihtiyaçları beraberinde getirmektedir.
Özellikle yoğun bakım şartları ilave gereksinimleri doğurmaktadır.
Tüm bu ihtiyaçlar düşünülerek yoğun bakım şartlarına uygun BedAiD® Yoğun Bakım Yatağı farklı özelliklerde sunulur.
Kumanda kontrol paneli kırılmalara karşı sistemin içine yerleştirilir. Bu sayede ani müdahalelerde düşmesi, kırılması muhtemel kumanda kontrol paneli korunmuş olur.
Hasta sirkülâsyon hızı ve yoğunluğu nedeni ile gerekli hijyenin sağlanabilmesi için sistem ped ile desteklenir. İkinci bir kılıf ile hijyen şartları sağlanır.
Ev ve hasta bakım merkezlerinde bireysel kullanıcılara yönelik hazırlanan ürünler ise tamamen hastaya özel hale getirilir. Hastanın boyuna, kilosuna ve ihtiyaçlarına uygun olarak hazırlanan ürünler vakanın durumuna göre farklı dansitelerde ve ilave ünitelerle hazırlanarak hastaya maksimum koruma sağlar.
BedAiD® SGK'NIN ÖDEME KAPSAMINDA MI?
SGK kapsamındadır. Fakat dünyada muadili olmadığı için SGK kayıtlarında havalı yatak kategorisinde değerlendirilmektedir. Bu da her bir yatak için sadece 54 TL'lik bir geri ödeme anlamına gelmektedir. SGK ile görüşmeler sürmesine rağmen şu ana kadar olumlu herhangi bir netice elde edilememiştir.
BedAiD®'e İHTİYACIM VAR. ÖDEME ZORLUĞU YAŞIYORUM. TEMİN ETMEK İÇİN HERHANGİ BİR ALTERNATİF VAR MI?
Evde yatan hastalara hizmet sağlayan devlet hastanelerinin evde bakım ekiplerine talep formu açtırılabilir. Açılan talep formu ile hastanenin satın alma birimi ilgili ürün hakkında satın alım sürecini başlatır. Ürün hastane tarafından satın alınır ve hastanın evde kullanımı için ilgili adrese teslim edilir.
Son düzenleme:
