Kamu Kurum ve Kuruluşlarına engellileri istihdamında zorunlu %3 oran, engelli bireyin korunması ,fırsat eşitliği yaratılması amacıyla öngörülmüştür.Bu oranın üstünde engelli çalıştırmaları hususu hiç düşünülmemiştir.Engelli bireyin nitelikleri diğerleriyle yarışmasına müsait ise engelliler için tahsis edilmiş kadroların dışında da işe alınmaları gerekir.Bu oran eşit yarışma şartları olmadığından engelliyi korumak adına konulmuşken;aksi istikamette-bu oran için tahsis edilmemiş kadrolara engelli alınmaması- ayrımcılık aracı olmaktadır. 657 sayılı kanunun 53 maddesi ilk fıkrası “Özürlülerin Devlet Memurluğuna alınma şartları ile hangi işlerde çalıştırılacakları.... Maliye, Sağlık ve Sosyal Yardım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları,Özürlüler İdaresi Başkanlığı ile Devlet Personel Başkanlığınca müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.”demektedir,ki bence bu tamamen ayrımcılıktır.Anayasa Mahkemesinde bugüne kadar özürlü ayrımcılığı hakkında bir dava gelmediğinden engelli ayrımcılığına bakışını bilemiyoruz.Ancak engelli bir avukatın kendisine gelir vergisinde yaşam standardı kıstasının uygulanmasının anayasaya aykırı olduğunu iddiasını incelendiği bir karar var ki,anayasa mahkemesi olayı sadece vergi adaleti hükmü açısından irdeleyip-61(sakatların korunmaları),49(çalışmayı desteklemek ve 10 (eşitlik ilkesi) maddelerle ilgisi bulunmadığı kararına varılmıştır)-sakat avukata aynı oranın uygulanmasını hukuka aykırı bulmamıştır.
Karara muhalif kalıp karşı oy yazısında sakatların topuluma intibaının anayasal bir görev olduğundan dem vurup sosyal devlet ilkesi bağlamında kısaca sakatlar açısından olayı irdeleyen bir hakim bulunmaktadır.
Danıştay kararlarını incelediğimde bu bizlerin alınmadığı sınav hususunda açılmış bir davaya rastladım. Ne yazık ki özürlüler için ayrı sınav açıldığından ,özürlünün sınava alınmaması , ilgili Danıştay Dairesinin Hakimlerinin çoğunluğunca hukuka aykırı bulunmamıştır. Söz konusu kararı buraya aktarıyorum:
Eşitlik ilkesi geçmişte eşit davranılmayarak zarar görmüş kimselerin lehine imtiyaz tanınmasını hoşgörür. Bu fırsat eşitliğini sağlar. %3 oranına dahil özürlü alımlarında alınacak kadroların tespitinin belirlenmesi bu açıdan kabul edilebilir görülebilirken, toptan, özürlülerin alınacakları kadroların tespit edilmesi, geri kalan kadrolara özürlü alınmaması ayrımcılıktır. Engelli kişinin sakatlığı söz konusu işin yapılmasına engel ise yalnız bu halde kişinin işe alınmaması hukuka uygun addedilir. Ancak kanımca bu halde de kişinin sakatlığı özel olarak değerlendirilmelidir.
. Özürlüler Yasasının Genel Esasları Kısmında dayanılan ilk ilke: Özürlüler aleyhine ayrımcılık yapılamaz; ayrımcılıkla mücadele özürlülere yönelik politikaların temel esasıdır, olarak belirlenmişken, anayasanın 10 maddesinde zikredilen “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir” unsurlara özürlülüğünde eklenebileceği ve özürlü kıstası zorunlu bir şekilde gerektirmedikçe yasanın hükmettiğini engellilerden ayrık tutulamayacağını iddia edebiliriz.
Sakat olup KPSS ye giren, yüksek puan alan, ancak sakat olduğu için atanmayan arkadaşlarla, KPSS sınavına girmesine izin verilmeyen arkadaşlar bu idari işlemlerin iptali amaçlı İdare Mahkemelerinde dava açabilir. Bence bu davalar yoğun bir şekilde açılmalıdır. İdare mahkemelerinde ayrımcılık ve ilgili yasa maddelerin Anayasaya aykırılığı zemininde bir savunma inşa edilmelidir.Mahkeme Anayasaya aykırılık iddiamızı haklı bulursa davayı Anayasa Mahkemesine taşıyabilir. Yani iş bizlere düşüyor. İstanbul Barosunun Engelli Hakları masası var. Davalarımızda bu gibi kuruluşlardan destek alabiliriz.
Son olarak Bülent arkadaşımız, 657 sayılı yasanın 48. maddesi A/7 bendenin değiştiği yazmış. (53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamak hükmünden "özürlü bulunmamanın" çakırıldığını yazmıştı.) Bendeki mevzuat programında bu değişiklik görünmüyor. Programı en son mayısta güncellemiştim, program her ay yürürlüğe giren kanunları içeriyor. Bu değişiklik yeni mi oldu?Özürlüler Yasasında bu yönde bir hüküm yok, herhalde başka bir yasa paketi içinde idi.
Karara muhalif kalıp karşı oy yazısında sakatların topuluma intibaının anayasal bir görev olduğundan dem vurup sosyal devlet ilkesi bağlamında kısaca sakatlar açısından olayı irdeleyen bir hakim bulunmaktadır.
Danıştay kararlarını incelediğimde bu bizlerin alınmadığı sınav hususunda açılmış bir davaya rastladım. Ne yazık ki özürlüler için ayrı sınav açıldığından ,özürlünün sınava alınmaması , ilgili Danıştay Dairesinin Hakimlerinin çoğunluğunca hukuka aykırı bulunmamıştır. Söz konusu kararı buraya aktarıyorum:
Okuduğunuzda Karşı oy yazan hakimlerin varlığını göreceksiniz. Yargıda sandığımızın aksine siyasi bir kurumdur.Toplumun beklentileri ve değişen değer yargıları hakimleri etkiler. Karşı oy yazısında hakimler engellilerin zorunlu istihdamından bahsederlerken bizim istediğimiz; aynı üniversitelerden mezun olduğumuz sakat olmayanlar ile -sakat kabul edilmeyenlerle- aynı şartlarda yarışmak. Düşünün bir sandalye kullanan sakat bir hakimin yürüyebilen bir hakimden yargılama eylemi açısından ne eksiği vardır ya da geçenlerde CNNTürk te haber olan bir ayağı kısa diş Hekiminin ayağı kısa olmayan diş hekimlerinden diş tedavisi için yetersiz olduğunu kim iddia edebilir.
Eşitlik ilkesi geçmişte eşit davranılmayarak zarar görmüş kimselerin lehine imtiyaz tanınmasını hoşgörür. Bu fırsat eşitliğini sağlar. %3 oranına dahil özürlü alımlarında alınacak kadroların tespitinin belirlenmesi bu açıdan kabul edilebilir görülebilirken, toptan, özürlülerin alınacakları kadroların tespit edilmesi, geri kalan kadrolara özürlü alınmaması ayrımcılıktır. Engelli kişinin sakatlığı söz konusu işin yapılmasına engel ise yalnız bu halde kişinin işe alınmaması hukuka uygun addedilir. Ancak kanımca bu halde de kişinin sakatlığı özel olarak değerlendirilmelidir.
. Özürlüler Yasasının Genel Esasları Kısmında dayanılan ilk ilke: Özürlüler aleyhine ayrımcılık yapılamaz; ayrımcılıkla mücadele özürlülere yönelik politikaların temel esasıdır, olarak belirlenmişken, anayasanın 10 maddesinde zikredilen “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir” unsurlara özürlülüğünde eklenebileceği ve özürlü kıstası zorunlu bir şekilde gerektirmedikçe yasanın hükmettiğini engellilerden ayrık tutulamayacağını iddia edebiliriz.
Sakat olup KPSS ye giren, yüksek puan alan, ancak sakat olduğu için atanmayan arkadaşlarla, KPSS sınavına girmesine izin verilmeyen arkadaşlar bu idari işlemlerin iptali amaçlı İdare Mahkemelerinde dava açabilir. Bence bu davalar yoğun bir şekilde açılmalıdır. İdare mahkemelerinde ayrımcılık ve ilgili yasa maddelerin Anayasaya aykırılığı zemininde bir savunma inşa edilmelidir.Mahkeme Anayasaya aykırılık iddiamızı haklı bulursa davayı Anayasa Mahkemesine taşıyabilir. Yani iş bizlere düşüyor. İstanbul Barosunun Engelli Hakları masası var. Davalarımızda bu gibi kuruluşlardan destek alabiliriz.
Son olarak Bülent arkadaşımız, 657 sayılı yasanın 48. maddesi A/7 bendenin değiştiği yazmış. (53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü bulunmamak hükmünden "özürlü bulunmamanın" çakırıldığını yazmıştı.) Bendeki mevzuat programında bu değişiklik görünmüyor. Programı en son mayısta güncellemiştim, program her ay yürürlüğe giren kanunları içeriyor. Bu değişiklik yeni mi oldu?Özürlüler Yasasında bu yönde bir hüküm yok, herhalde başka bir yasa paketi içinde idi.
