Akülü sandalye motor bakımı nasıl yapılır?
Motor akülü sandalyenin hareketi sağlayan en önemli parçasıdır. Motorunuz sessiz çalışıyorsa, sandalye hareket halindeyken hataya geçip kapanmıyorsa ve motorlardan yağ sızıntısı olmuyorsa bakıma hiç gerek yoktur. Motordan daha önce duymadığınız sesler geliyorsa , yolda giderken sandalye aniden durup hataya geçiyorsa, hareket halindeyken sandalye bir tarafa çekerek gidiyorsa ya da motorlardan yağ sızıyorsa artık motorların bakım zamanı gelmiştir.
Burada dikkat etmeniz gereken nokta maliyet analizi yapmak. Eğer aküleriniz eskiyse ve motorların da birden fazla sorunları varsa tahmini maliyet 1000 TL ile 1500 TL arasında olacaktır. Bu durumda akülü sandalyenin sıfır fiyatını kıyaslamanız yerinde olacaktır. Ortalama beş yıl sorunsuz kullanabileceğiniz wollex, Belmo, Bantex ve invacare gibi orta sınıf avrupa katlanabilen akülü sandalye sıfır fiyatları 2300 TL ile 7000 TL arasında değişmekte. Burada şase demir, 6 Km hız, aküler 28 amper kuru, tekerler havalı ve plastik jant, motorlar 200 Wattlık ve joystick tek parçalı 50 amperlik VSI ya da 70 amperlik NEWVSI modül olduğunda fiyat en ucuz olur. Şase alüminyum, 10 Km hız, aküler 44 Amper jel, motorlar 320 Watt amortisörlü, tekerler alüminyum jant poliüretan dolgu tekerlek ve joystick iki parçalı 90 amperlik VR2 modüllü olduğunda fiyat 7000 TL lere çıkıyor. Eski sandalyeniz 2500 liralık modelse ve beş yıllık kullanım süresini doldurmuşsa bence bakıma 1500 TL vermektense yenisini almak daha mantıklı olacaktır. Çünkü motora yapılan bakımda sadece kömür, keçeler ve yağ değiştirilir. Asıl yıpranan hareketli parçalar ve motorun dönen rotorundaki bakır tel sargılardır. Çünkü bakır telin ve dişlilerin bir çalışma saati vardır. Motor beş sene kullanılmışsa artık kullanımda sıfırına göre iki katı akım çekmeye başlamıştır ve yeni akü bile taksanız aşırı zorlamadan dolayı yeni aküleri altı ayda bozacaktır.
Motorların iyi durumda olup olmadığını anlamak için sandalyenin akülerinden bir tanesinin kutup başı sökülerek kutup başı ile bağlanacak kablonun arasına en az 25 amperlik bir ampermetre bağlanarak sandalye rampa yukarı tam hızda sürülerek motorların ilk kalkışta değil de sabit hıza ulaştığında rampa yukarı aynı hızla kaç amper akım çektiği ölçülmelidir. Sıfır motorlar la yapılan ölçümde 200 watt motorlarla rampada en yüksek sabit hızda 10 amper civarı akım çekiliyorken, beş yıl sürekli kullanılmış eski motorlarla bu akım26 Ampere çıkmaktadır. Jel ve kuru aküler sulu aküler gibi yüksek akımlara dayanamazlar. Mrsela jel aküyü otomobile bağlayıp otomobilin marşına basarsak akü bozulur. Jel akülerle akünün üzerinde yazan amperin % 40 ını geçerseniz akü bozulur. Çünkü 33 amperlik jel küler 10 Amper sabit akım çekildiğinde 3 saat boyunca dayanabilirken, 15 amper sabit akım çekildiğinde ise yarım saat ancak dayanabilir. Bunu ben değil üreticiler kataloglarında anlatıyorlar. Bu da demektir ki 33 amper sıfır Ve tam şarjlı aküleri olan beş yıl kullanılmış bir akülü sandalyeyle tam hızla 7 derece meyilli bir rampaya tırmanırsak yarım saat sonra aküler %100 boşalacaktır. Şarj göstergesi tek kırmızıya düşecektir. Ve akülerin seri bağlı olması ve zincirin zayıf halkasının kopacağı prensibiyle akülerden bir tanesi bozulacktır. Bozuk akü şarjlıyken belli olmaz. Aküler kullanılıp boşaltıldığında akü ölçer cihaz ile 100 amper çekilirken akü üzerindeki volt ölçülürse 12 volta yakın kalan akü sağlam ve 10 voltun altında kalan akü bozuktur. Sadece bozuk akünün aynı amperde yenisi takılmalıdır.Aküleri daha zorlarsak sandalye duracaktır. Aynı sıfır ve tam şarjlı aküleri sıfır motorları olan sandalyeyle aynı şartlarda denersek üç saat sürüş sonunda aküler ancak boşalacaktır.
Bu arada 1500 TL ye de sıfır çin malı akülü sandalyeler satılıyor. Ancak bunlarda 20 amper kuru akü, çin malı 40 amperlik joystickler ve çin malı küçücük tas motorlar kullanılıyor ve bu sandalyelerde akü çabuk bittiği gibi motorlar altı ay sonra bağırmaya başlıyor ve joystick hiç olmadık yerlerde bazen ilk aldığınız gün bile bozulabiliyor. Benim tavsiyem motor gücü 320 watt, aküler 33 amper veya 44 amper, joystickin alt taraftaki kutusunda VR2 yazan ingiliz VR2 Modüllü ve tekerlekleri dolgu olan sandalyeleri tercih edin. Bu arada vücudunuza göre genişlik, arkaya doğru menteşeli açılabilen kolçaklar ve metal ayak basamağı ile metal jantlar ve metal ön sarhoş tekerlek maşası olursa uzun yıllar sorunsuz kullanabilirsiniz. Birde şarj aleti en az altı amperlik olmalı ki kolay kolay bozulmasın. Çünkü 4 ve 5 amperlik şarj aletleri daha uzun sürede şarj yaptığından daha çok ışınır ve daha kısa ömürlü olur.