Akülü sandalyelerin yokuşta kaymaması için birşey yapabilir miyim?

Ne yapmak gerekiyor akülü sandalye ile rampa inerken çoğunlukla ya sağa ya da sola kayıyor bunun için ne yapmak gerekiyor?

lastik havaların çok fazla ve de yere iyi tutunan diş modeli değil lastikler o yüzden kayıyıor

bende aynı sorunu yaşıyorum çok tehlike atlattım öyle dolgu teker olduğu için kayıyor galiba

@cemal23

Muhtemelen siz %12'nin üzerindeki bir rampadan inerken bu sorunu yaşıyorsunuzdur. Zemin ıslak veya kaygan taş ise bu sorunu büyütür. Lastiklerinizin tırnakları azalmış, lastik ekonomik ömrünü tamamlamış veya sizin sandalyeye uyguladığınız ağırlık merkezinde bir tarafa yoğunlaşmış olabilir. Ama dik yokuşlarda sandalyeyi kaydırmamak çok zordur ve hatta imkansızdır. Sandalyenizde tilt özelliği varsa kullanabilirsiniz veya birinden, dik yokuşlarda arkadan küçük destekler isteyebilirsiniz veya geri geri (ağırlığınızı epeyce öne vermek kaydıyla) inebilirsiniz. Sandalyenizde anti-tipper mutlaka olmalı bu arada!

Ayrıca bu yokuşlarda aynı süratle devam etmek veya kısa ise rampa, sonlara doğru hız arttırmak sandalyeyi toparlatabilir.

Rampada akülü sandalyenin sağa ve sola çekme yapak dengesiz gitmesinin bir kaç nedeni olabilir.
1- Kalitesiz ve dar dolgu tekerlek kullanmak. Dolgu tekerleğin yola basan kısmının genişliği ve diş tipi yol tutuşunuzu etkiler. Ancak daha geniş tekerlek kaymayı azaltırken artan geniş ve derin dişler yüzey sürtünmeyi arttırarak motorlarınızı daha fazla yoracak ve akülerinizi daha hızlı bitirecektir. Piyasada dış tekeri kalıba takıp içine istenilen renkte köpük basılarak hazırlanan dolgu tekerler de satılıyor. Bunlar çok sert olduğundan yolda tahta tekerlekle gitmekten farkı yoktur. Tekerin içindeki dolguya tornavidayı batırıp yana doğru kastırınca dolgudan köpük gibi parçalar koparabiliyorsanız o teker dolgu değil, doldurmadır. Hiç bir verim alamazsınız. Eğimli yollarda kayar ve durma mesafeniz uzar. Dış teker çok çabuk yıpranır ve kısa sürede yere değen kısımların, sürtünmeden dolayı ipleri çıkar.
Orijinal dolgu tekerler iki tiptir. Ya tüm tekerlek dış lastiğin orijinal gri kauçuk malzemesinden dökülür ki teker üzerindeki dişlerin muntazam ve düzenli olduğunu ve malzemenin renginin parlak olduğunu görmeden almayın. İç piyasada ucuz kauçuk malzemeden döküm yapanlar var. Kısa sürede dışı soyulur ve teker çabuk yıpranır. Üstelik teker yumuşak değil oldukça serttir. Alacağınız tekerin markasını öğrenip internetten görsellerini inceleyerek alacağınız tekerle internetteki aynı markaya ait resimleri karşılaştırıp teyit etmelisiniz. Kalitesiz yerli dolguda döküm hataları hemen göze çarpar. Bıçakla kesilmiş parçalar, bulanık ve dalgalı orantısız dişler. Okunaksız ve silik yazı karakterleri...
Tekerleğin dışından parmağınızı bastırarak yumuşaklığını kontrol edebilirsiniz. Orijinal dolgu tekerler kalite kontrolden geçer. Gözle görülen kusur bulmanız neredeyse imkansızdır. Ürün kodu ve model bilgisi gibi yazılar muntazam ve okunaklıdır. Orijinal dolgu tekerlek sandalyeye takılıp üzerine ağırlık verilince dişler yolun üzerine oturarak yolu kavrar ve tekerleri kilitliyken arkadan birisi üzerinde hasta olan sandalyeyi itmeye çalıştığında parlak zeminde bile yerinden oynatmak oldukça zordur. Ucuz dolgu tekerlek olan sandalyeye 100 kiloluk hasta oturtun, Tekerler kilitliyken aynı parlak zeminde sandalyeyi rahatça istediğiniz gibi kaydırabilirsiniz.
Diğer dolgu türü dış lastiğin içine dolgu şeklinde saf silikondan veya yumuşak kauçuktan dolgu simit konmasıdır. Simite elinizi bastırınca yumuşaklığını hissedebilirsiniz. Bu dolgu simitler ne kadar yumuşaksa o kadar pahalıdır. Yol tutuşları mükemmeldir. Her türlü arazide patlama sorunu yaşamadan havalı tekerlek konforu sunarlar. Dış teker yıpranınca tekerleği 80 derece sıcak su dolu kap.içinde 30 dakika kadar bekletip yumuşayan simiti kalın eldiven takarak ellerinizi yakmadan içe doğru bükerek kolayca dış tekerin içinden çıkartabilir ve yeni dış lastiğe bu simiti takarak şişme tekerlerinizi dolgu haline getirebilirsiniz. Bu silikon simitler oldukça pahalıdır ve çoğunlukla avrupa akülü sandalyelerin dolgu tekerlerinde bu simitler vardır. Piyasada çok sayıda tamirci olduğundan, acemi ustalar ısıtma tekniğini bilmeyip bu simiti maket bıçağıyla parçalayıp keserek çıkarttığı ya da özelliğini bilmediğinden veya işgüzarlığından çöpe attığı veya kendine ayırdığı için çok sayıda engelli mağdur oluyor. Özellikle tekerlek değişimlerinde aracınızın başında durarak çıkan tekerleğinizi ve yerine takılan yeni tekerleğinizi görüp karşılaştırarak kendiniz inceleyin. Bu sizin paranız, konforunuz ve can güvenliğiniz için oldukça önem arzetmektedir.
2- Fırçalı motorların ön tarafında bulunan elektromanyetik frenler sürüş sırasında tam olarak açılmayıp fren balatasını sıkıştırıyorsa, hem akünüzü çabuk boşaltır hem de o motoru sıkarak motorun tam devrine ulaşmamasına neden olur ki bu da sandalyenin motoru sıkışan tarafa doğru çekme yapmasına ve motorda ve frende bulunan bakır sarımlarının aşırı akım ve sürtünme yüzünden 50 derecenin üzerinde aşırı ısınarak kavrulmasına ve motorun uzun vadede gün be gün bozularak daha çok ısınmasına ve hızının ve gücünün düşmesine yol açar. Motor frenleri altı ayda bir balata spreyiyle yıkanarak temizlenmeli ve sıkıntı varsa fren bakımı yapılmalı, bobinleri kavrulmuşsa arızalı fren takımı yenisiyle değiştirilmelidir.
3- Sağ ve sol motorun veya redüktörlerin farklı marka, farklı devir sayısı veya farklı wattlarda takılması büyük sorundur ve sandalye yolda gezme yapar. Joystiği tam ileri ittiğinizde sandalye düz gitmeyip bir tarafa çektiği için mecburen joystiği bir tarafa doğru yatık çekerek kullanırsınız. Hem hızınız düşer, hem de sandalye dümdüz gidemez, sürekli sağa ve sola doğru yolda gezer. Akülü sandalyelerde elektronik kontrol çift kanallıdır ve ileri ve geri düz giderken her iki motoru aynı güçte voltajla besler. Bu nedenle motor ve redüktörler birebir aynı güçte ve devir sayısında olmazsa araç bir tarafa doğru çekme yapacaktır. Buna bağlı olarak durma esnasında da diğerinden hızlı olan motor ve şanzıman diğerine oranla daha geç duracak ve akülü sandalye duruş anında da bir tekerlek diğerinden bir kaç saniye kadar sonra duracak ve sandalye istemsizce bir tarafa dönerek duracaktır. Bu da engellinin hayatını riske atan bir sorun ortaya çıkartabilir.
4- Elektronik kumandanın ( Joystick sistemi ) kalitesi ve amper gücü düz gitmek gerektiğinde özellikle rampa inerken ve çıkarken kendini belli eder. Çin malı ucuz joystickler sizi oldukça zorlar. Bu joysticklerde iki marka var. Bunları hemen tanımanız adına görünüşlerini anlatacağım. Artık görür görmez hemen tanırsınız. Hız arttırma tuşunda artı (+) işareti ve hız azaltma tuşunda eksi (-) işareti olan modeller en güçsüz olanlarıdır. 35 Amperlik bu modeller rampada size Çin işkencesi yaratır. Şahsi ağırlığınız 50 kilogramdan fazlaysa bu joystickle rampa inmeniz ve çıkmanız çok zor. Akülü sandalye eğimli yollarda devamlı bir sağa, bir sola gider. Düz gitmek çok zordur. Şarj yuvalarında boşluk olduğundan sallandığı için bir süre sonra şarj yuvasının içinden bağlantı telleri kopar ve şarj almamaya başlar. Ayrıca joystick kolları çok zayıftır. En ufak darbede joystick kolları kırılıp bozulabilir. Satış fiyatları 80 euro civarındadır.
Alt etiketinde M7086 yazan ve hız arttırma tuşunda dalgalı dört çizgi ve hız azaltma tuşunda dalgalı iki çizgi olan joystickler yine Çin malı olup Micron serisidir Gücü 50 Amperliktir ancak onlar da Çin malıdır ve joystiğin ön tarafında şarj yuvasının altında usb şarj yuvası vardır. Bu modeller rampalarda düz gitme konusunda daha başarılıdır , pek sorun çıkartmaz, ancak kronik sorunları tuş takımlarıdır. Hepdinde ortaya çıkan bir sorun olmamakla birlikte bazılarında satın aldıktan bir yıl kadar sonra açma tuşu cihazı açıp kapatmamaya başlar. Yeni tuş takımı alsanız da çoğunlukla devrenin hassasiyeti azaldığı için tuşun ucundaki karbon kaplamanın iletkenliği joystiği açıp kapatmaya yeterli gelmez..
Mecburen kolun arkasına bir push buton için delik açıp buton takmanız ve bu butondan çıkan iki kabloyu açma tuşunun yollarına lehimlemeniz gerekir. Ancak tuş yollarını bu butona basarak birbirine değdirip bu joystiği çalıştırabilirsiniz. Ayrıca bu micron joystickler de de şarj fişinin yuvasının kenarlarında boşluk vardır ve bu nedenle şarj yuvası sallanarak bir süre sonra fişin telleri kopar ve araç şarj almamaya başlar. Yine bu modellerin joystick kolları olduçca savunmasızdır. En küçük darbede joystick kolu bozulup ya da kırılıp sizi yolda bırakabilir. Satış fiyatları 100 euro civarındadır.
VSİ ve VR2 dediğimiz ingiliz Penny Giles markasının ürettiği joysticklerin hepsinde hız arttırma tuşlarında dört adet düz çizgi ve hız azaltma tuşlarında iki adet düz çizgi bulunur. Bütün parçalar D harfiyle başlayan model numarasına sahiptir. Aynı firmanın yeni nesil dijital göstergeli joystiği RNET modeli de aynı tuş işaretlerini kullanır. 50 Amperlik her şeyi joystiğin içinde olan NEWVSİ modelleri ile 50 Amperlik beyaz beyinli ve 60 Amper, 70 Amper ile 90 Amperlik siyah beyinli olan joystick ve beyinden oluşan VR2 modelleri de iki düz çizgi ve dört düz çizgi olan hız ayar tuşlarına bakarak ayırt edilebilir. VSİ ve VR2 modelleri yüksek performanslı cihazlardır. Akıllı cihazlardır. Şarj lambalarının yanıp sönme sayısı ile nokta atışı arızayı söylerler. Joystick kolları sağlamdır. Darbelere dayanıklıdırlar. IP 68 standardında küçük sıvı sıçramalarına dayanıklıdırlar ve kolay kolay bozulmazlar. Şarj yuvaları kalitelidir ve gövde içinde sallanmazlar. Motor gücüne göre doğru amperli olan joystick ya da alt beyin takılırsa 12 dereceye kadar eğimli yollarda dümdüz giderler, gezme yapmazlar. 2 adet 400 watta kadar motorlar için 50 Amperlik Newvsi joystick veya 50 veya 60 Amperlik VR2 takımı yeterlidir. Daha yüksek güçlü motorlar için 70 ve 90 Amperlik beyinler takılmalıdır. Motor gücünü VR2 beyin kaldırmıyorsa akülü sandalye düz gidemez ve istendiğinde de duramaz. Sürekli sağa sola manevra yapar. Sandalyeyi güvenli kullanamazsınız. Akülü sandalye joystiği veya motorlarının değişmesi gerekiyorsa mutlaka yeterli eğitime , tecrübeye ve teknik yeterliliğe sahip kişiler elektronik ve motor sisteminde çok gerekliyse doğru hesaplama yaparak modifikasyon yapmalıdır. Aksi taktirde motorların gerektirdiği gücü ve amperi karşılamayan bir joystick sistemi ile rampa aşağı giderken akülü sandalyenizi gerektiğinde yavaşlatamayabilir ve akülü sandalye durmak yerine aşırı hızlanarak kontrolünüzü kaybedip ölümcül kazalar yaşayabilirsiniz. Çünkü elektronik sistem önce motorların voltajını kesip iki kablosunu elektronik olarak birbirine değdirip (dinamik frenleme) motor bobinini kısa devre ederek motoru iyice yavaşlatır ve motorların ürettiği voltu ölçerek olması gerektiği kadar yavaşladığını algılayınca , işte ancak o zaman manyeik frenlerin voltajını keserek sandalyeyi tam olarak kilitleyebilir. Eğer elektronik sistemin gücü motorları yavaşlatmaya yetmezse siz joystiği bıraksanız bile motorlar elektronik olarak yavaşlatılamaz ve elektronik sistem motorun hareketini motorun dönerken ürettiği voltu ölçerek okuduğu için manyetik frenlerin voltunu kesmeyerek akülü sandalyeyi durdurmaz. Bu durumda akülü sandalyenin durması için ya şansınıza rampa bitip sandalye eğimsiz düz yola çıkmalı ya da bir yere çarpıp durmalı veya bir yerlere uçarak durmalıdır. Yani yanlış hesaplanan motor ve joystick güçleri yüzünden canınızdan olabilirsiniz. Bozulan motor bobininin bobinajcıya verilip sardırılması durumunda da uygun sarım tipi ve bakır tel kalınlığı gibi önemli hesaplamalar yanlış yapılırsa, az önce anlattığım kazaların olma olasılığı çok daha yüksek olacaktır.
Tüm VR2 joystickler tüm VR2 alt beyinlere uyumludur. Sadece joystick kablolarında ve motor ve akü fişlerinde alt beyin amperlerine bağlı olarak farklılıklar vardır. Joystick kablosu ile gerekiyorsa akü ve motor fişleri değiştirilerek istenen VR2 joystick istenen VR2 beyinle kullanılabilir. Fiyatları beyin gücüne ve joystiğin tuş sayısına göre takım olarak 300 euro ile 450 euro arasında değişmektedir.
6- joystiğin kalkış hızlanma tepki süresi(acceleration ) ve dönüş hızlanma tepki süresi (Turn acceleraion) ile durma yavaşlama tepki süresi (deceleration) ve dönme yavaşlama tepki süresi (Turn deceleration) ayarları doğru proğramlanmamışsa akülü sandalye her yol koşulunda kayma yapabilir. Joysticklerin çalışması için elektronik devrelerinde akıllı mikroçipler kullanılıyor ve bunlarda özel paket proğramlar çalışıyor. El cihazı ya da bilgisayara takılan özel kablolar yardımıyla bu ayarları değiştirip joystiği kişiye özel ayarlarla donatabiliyoruz. Joystiğin ileri , geri ve dönüş hızlarında; hızlanma ve durma süreleri ayarları her akülü sandalye için ve her hasta tipi için farklı yapılmalıdır. Motor gücü, tekerlek çapı, yolun engebe şekli, kullanıcının spasititesi gibi etkenler akülü sandalyenin yoldaki tepkisini olumlu ya da olumsuz olarak etkiler. Gazı kestiğinizde 2 saniyede yavaşlayıp sonra durmaya ayarlanan akülü sandalye ( Deceleration %40 ) rampa inerken hızı kestiğinizde aniden yavaşlamayacağı için çekiş yapan tekerler kaymayacaltır. Oysa ki aktif ve genç bir kullanıcı için yavaşlama tepki süresini %80 e ayarlasaydık gazı her kesmenizde hızı anlık olarak yüzde 80 azaltacak ve bu da sürüş tekerleklerinin aniden kilitlenmesiyle eşdeğer olacak ve sandalye kaymaya başlayacak hem de çekiş tekerleniz zarar görecekti. Aynı biçimde acceleration ayarları yanlış olsa aniden fişekleyip pati çekecekti.
7- Ön maşa ve tekerlerde sıkışma ve rulman dağılması ile ön maşanın zayıf olması nedeniyle formu bozularak maşanın bir tarafa eğilmeside yolda sandalyenin germesine ve dönerken bekleyip aniden dönmesine ya da hep bir tarafa çekmesine neden olur. En güvenilir yöntem sandalye alırken ön maşa göbeklerinin bisiklet direksiyonlarında kullanılan furş sistemli olan akülü sandalyeleri tercih etmenizdir. Çoğu akülü sandalyede 12 mm veya 12, 7 mm lik miller ön tekerlek maşasından çıkarak sandalye şasesine rulmanlarla birleşir. Bu miller ön tekerlekler için zayıf gelir. Bazen maşanın mille birleştiği nokta bazen de maşa rulmanları, engellinin ağır olması veya bozuk yol gibi nedenlerle çok çabuk yıpranır. Oysaki bisiklet direksiyon göbeği 50 mm çapında boru dışına takılan bilyeli kovanlarla sandalyeye takılan ön maşalara sahiptir ve diğer vida milli modellerden 10 kat daha sağlam ve güçlü ön tekerlek ve maşası takımınız olmasını sağlar. Bisiklet direksiyon göbeği (Furş takımı) kullanan ön tekerlek maşalarına sahip bir akülü sandalyeniz varsa bozuk yollarda ön takımdan sorun yaşamanız imkansız hale gelir. Eskiden Bantex markası bu maşaları kullanırdı . Günümüzde Fulmaks ve Belmo gibi sayılı marka bu amerikan patentli maşaları akülü sandalyelerinde kullanıyor. Ön takımda 10 yıl kadar sonra bir sorun mu yaşadınız. Akülü sandalyenizi bir bisiklet tamircisine götürüp toplam 100 TL ücret ödeyerek ön maşaların her ikisinin maşalarının dönen kısımındaki 7 şer parçadan oluşan dönme sistemlerini (İki paket Bisiklet direksiyonu Furş takımı) takım olarak değiştirerek yeniletebilirsiniz. Hem sökmesi takması çok kolaydır. Hem de dönen kısımları 5 cm çapında kalın borular olduğundan ön maşalar dış darbelerden kesinlikle etkilenmezler.