[FONT=Verdana]18 Yaş Üstü Engellilerin, Özürlü Maaşı Almak İçin Mal Müdürlüklerinde Karşılaştıkları Güçlükler ve Çözüm Yolları[/FONT] [FONT=Verdana]18 Ya[/FONT][FONT=Verdana]şını [/FONT][FONT=Verdana]Doldurmuş (18 Yaşının Üzerinde) Engelli Arkadaşlarımızın Birçoğu, Özürlü Maaşı Almak İçin Bulundukları Bölgelerdeki Mal Müdürlüklerine Müracaat Ettiklerinde olumsuz cevapla karşılanmakta ve başvuruları reddedilmektedir.[/FONT]
[FONT=Verdana]Türkiye'nin birçok ilinde ve ilçesinde Mal Müdürlükleri bulunmaktadır. Bunların birçoğu Özürlü Maaşları konusunda başvuruları almakta ve incelemektedirler.Engelli maaşları konusunda, Mal Müdürlüklerinde bulunan komisyonlar tarafından engelli bireylerin özürlü maaş başvuruları incelenmekte,evraklara bakılmakta ve karar verilmektedir. Bu karar verilirken engelli bireyin anne-baba gelirleri özelikle incelenmektedir ve bu inceleme verilecek kararı önemli bir şekilde etkilemektedir.[/FONT]
[FONT=Verdana]2022 sayılı Özürlü Maaşları kanunu'nda ve yönetmeliğinde yapılan değişiklikle engelli bireylere verilen maaşlar konusunda önemli bir artış sağlandı. Ancak 18 yaşının üzerindeki engelli bireylere maaş bağlanması sırasında Mal Müdürlükleri tarafından anne-baba gelirinin baz alınması ve bunun engelli bireyin bir geliriymiş gibi gösterilmesi yani engellinin kendi kazancıymış gibi yada harçlığıymış gibi algılanması ve bunun sonucunda bu duruma göre hareket edilerek maaş başvurusunun reddedilmesi birçok olumsuzluğa neden olmaktadır.[/FONT]
[FONT=Verdana]İlgili Kanun'da belirtildiği üzere 18 yaşını doldurmuş, bir işe yerleştirilememiş ve Türkiye İŞ-KUR'da kaydı bulunan engellilerden, Özür Derecesi % 40-69 arasında olan,herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan gelir ve aylık almayan, kanunda belirtilen miktardan fazla geliri olmayan (88TL) ve bakmakla mükellef kimsesi olmayan engellilere aylık 181 YTL, üç aylık 540 YTL maaş bağlanır.[/FONT]
[FONT=Verdana]Aynı şekilde özür derecesi % 70-99 arasında olan engellilere yukarı şartlar da göz önünde bulundurularak aylık 265 YTL, üç aylık 840 TL maaş ödenmektedir.[/FONT]
[FONT=Verdana]Ancak Mal Müdürlükleri, aşağıdaki cümlede yer alan nafaka ile ilgili maddeden hareketle, 18 yaşını doldurmuş engelli bireyin kendisi yukarıda belirtilen bütün şartları da taşısa bile, eğer Anne-Babası'nın bir geliri varsa bu geliri evdeki kişi sayısına bölerek ortaya çıkan miktarı, muhtaçlık sınırı olan 82 YTL ile karşılaştırıyor; eğer ortaya çıkan miktar 88 TL'den fazla ise engelli bireye maaş bağlanmıyor ve başvurusu reddediliyor.[/FONT]
[FONT=Verdana]İlgili cümle Şöyledir: [/FONT]
[FONT=Verdana]"Medeni Kanunumuza göre nafaka yükümlüsü yakınlarından sağladığı yada sağlayabileceği nafaka miktarının aylık ortalaması muhtaçlık sınırının altında olması halinde ( 1 Temmuz 2009 İtibari İle 88 TL dir.) maaşın bağlanması söz konusudur."(Yönetmelikte yada kanunda böyle belirtilmemektedir.)[/FONT]
[FONT=Verdana]Yukarıdaki cümlede belirtilen nafaka yükümlüsü yakınlarından sağladığı yada sağlayabileceği nafaka miktarı, 18 yaşının üzerindeki engelli bireylere uygulanamaz. Çünkü Medeni Kanuna göre 18 yaşının dolduran bireylere anne-babası bakmakla mükellef değildir ve reşit sayılırlar. Dolayısı ile 18 yaşını doldurmuş engelli bireylerden yukarıda belirtilen diğer şartları yerine getirenlere anne-babasının gelirine bakmaksızın özürlü maaşının bağlanması gerekmektedir. [/FONT]
[FONT=Verdana]Örneklemek gerekirse: 18 yaşını doldurmuş Murat, Ortoedik engellidir ve maaş almak için Mal Müdürlüğüne müracat etmiştir. Babası emeklidir ve iki kardeştirler, evde toplam 4 kişidirler. Mal müdürlüğünün Murat'a verdiği cevapta, babasının emekli olduğu, 600 TL emekli maaşı aldığı ve Murat'ın hissesine aylık 150 TL düşebileceği varsayıldığından özürlü maaşı alamayacağı söylenmektedir ve başvurusu reddedilmiştir.[/FONT]
[FONT=Verdana]Buradaki babasının emekli maaşının sanki murat'ın bir geliriymiş gibi gösterilmesi yada aylık kendi hissesine 150 TL düşebileceği tamamen bir varsayımdır. Böyle bir uygulamanın yapılması yanlıştır. Çünkü babanın her ay emekli maaşından Murat'ın hissesine 150 TL verebileceği kesin değildir ve dayanağı yoktur. Oysaki ilgili kişi bu maaşından ev kirası vermekte ve bu miktar aylık 250 YTL 'dir, buna ilaveten mutfak masrafı, ulaşım, elektrik,su,telefon derken kişi başına 150 TL düşebilmesi tamamen bir hayalden ibarettir.[/FONT]
[FONT=Verdana]Mal Müdürlükleri yine yaptıkları bazı uygulamalarda, Anne'nin yada Baba'nın 18 yaşını doldurmuş engelli çocuğuna günlük 3 TL harçlık verebileceği, bunun da aylık 90 YTL yapabileceği, bu miktarda muhtaçlık sınırı olan 88 TL'den fazla olacağı için otomatik olarak özürlü maaşı başvurusunu reddediyor. Oysak anne-babanın her gün çocuğuna 3 TL vereceği tamamen bir varsayımdır. Hukukta böyle bir uygulama yoktur. Görüldüğü üzere Mal Müdürlükleri tamamen hayali ve varsayıma dayalı olarak uygulama yapmaktadırlar.[/FONT]
[FONT=Verdana]Mal Müdürlüklerinin birçoğunda böyle bir uygulama yoğun olarak yapılmakta ve engelli arkadaşlarımızın çoğu mağdur edilmektedir. Bu durumu yasal değildir ve engelli bireylerin tamamını bu konuda ilgili Mal Müdürlüklerinden red cevabını alır almaz hemen bir itiraz dilekçesi yazmaya, akabinde red cevabı aldıktan sonra hemen dava açmayı öneriyoruz. Çünkü haklı oldukları bir konuda haklarını aramalarını öneriyoruz.[/FONT]
[FONT=Verdana]Ayrıca 18 yaşını doldurmuş engellilerin özürlü maaşı almak mal müdürlüklerine müracaat ettiklerinde buradaki görevliler engelli bireyin anne-babasının emekli yada çalışıp çalışmadığına bakarak müracaatını değerlendirmekte ve buna göre kabul yada reddetmektedir ve genellikle de reddetmektedir. Özellikle engelli birey eğer anne-babasının sağlık güvencesinden yararlanıyor ise yani anne-baba üzerinden sağlık karnesi varsa bunu iptal ettirmelerini yoksa özürlü maaşı müracaatını kabul etmeyeceklerini söylemektedirler. Özelikle anne-babası SSK ve Bağ-Kur emeklisi olan engellilerin sağlık karnelerini iptal ettirmeleri gerektiğini söyleyen Mal Müdürlüklerindeki görevli Memurlar kesinlikle hata yapmaktadırlar; yani engellilerin maaş alırken anne-babanın sağlık güvencesinden yararlanmaları kanun gereğidir ve bunun aksine hiçbir hüküm yoktur. Engelliler özürlü maaşı alırken yeşil kart kanunu gereği kendilerine yeşil kart çıkartılması gerekmektedir ama bu kanun hiçbir sosyal güvencesi olmayan engelliler için geçerlidir, yani anne-babası üzerinden sosyal güvencesi olup ta sağlık karnesi çıkartılmış bir engelli bu haktan yararlanmaya devam eder ancak kendisine sosyal güvencesi ve sağlık karnesi olduğu için yeşil kart çıkartılamaz. Bu durum birçok engelli birey ve ailesini mağdur etmektedir ve bu durumun mal müdürlüklerindeki görevli memurlar tarafından tekrar ele alınması gerekmektedir.[/FONT]
[FONT=Verdana]Mal Müdürlüklerinde ilgili mevzuata hakim, bu konuyu iyi bilen uzmanların olduğunu biliyoruz ama her Mal Müdürlüğünde bu uzmanlardan bulunmamaktadır. Dolayısı ile burada Pirimsiz Ödemeler Genel Müdürlüğünün bu konuda devreye girmesini ve çözüm üreterek engelli arkadaşlarımızın hakkı olan bu maaşı alabilmesini sağlaması öneriyoruz. Yoksa bu konuda dava açan engellilerin birçoğu bu davayı kazanacaktır.[/FONT]
[FONT=Verdana]Hatta şunu söylemek te mümkündür: 6 ay öncesine kadar aynı durumda olan birçok engelliye bu maaş bağlandı ve bu yapılırken anne-babalarının gelir durumu dikkate alımadı. Şimdi ne oldu da ,ne değişti de anne-babanın gelir durumu 18 yaşını doldurmuş engelli bireyler için dikkate alınmaya başlandı? Ne engelli maaşlarında ne de Medeni Kanun'da bu konu da herhangi bir yasal değişiklik olmadı. Olmadığı halde bu uygulamanın nedeni nedir?Tamamen keyfi bir uygulama olduğunu düşünüyorum. Çünkü son zamanlarda bu yasadan yararlananların sayısı çok artmışır. Bu konunun bir an önce çözülmesini bekliyoruz.[/FONT]
[FONT=Verdana]Hasan Tahsin YAZICI[/FONT]
[FONT=Verdana]Psikolojik Danışman[/FONT]
