DOĞUM BORÇLANMASI NEDİR-(2)
İki Yıllık Yada Dört Yıllık Süreyi Aşmayacak Şekilde Doğum Sonrası Kullanılan 6 aylık Ücretsiz İzin Süresini Borçlanma Hakları Var:
5510 sayılı Kanunun 4-1 (a) bendine tabi kadın sigortalıların çeşitli iş kanunları Deniz İş Kanunu, İş Kanunu, Basın İş Kanunu gereğince kullandıkları yasal doğum izni sonrası verilen ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri işyerinden alacakları belgelerle birlikte SGK'na başvurmaları halinde borçlandırılacaktır.
SSK'lı Çalışırken Sonradan Memur Olanların Doğum Borçlanması Esası Nedir?
5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanan 4-1(c) bendine tabi sigortalılardan 4-1(a) bendi kapsamında geçen çalışmaları sırasında 5510 sayılı Kanunun 41. Maddesininde belirtilen doğum borçlanması süreleri bulunanlar bu madde hükümlerine göre söz konusu sürelerini borçlanabileceklerdir. Bu borçlanmalar 4-1(a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.Borçlanılan süreler, Emekli Sandığı Kanunun 89. maddesine göre ödenen emekli ikramiyesine esas hizmet sürelerine ilave edilmeyecektir.
Borçlanma Miktarı;
5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanunun mülga hükümleri uygulanacak olan sigortalıların diğer statülere tabi oldukları sürede, bu statülere göre borçlanılacak sürelerine ait prim tutarı 5510 sayılı Kanunun 41. maddesine göre sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte 5510 sayılı Kanunun 82. maddesine göre prime esas alt ve üst sınırlar arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32si oranında hesaplanacaktır.
Konuyla İlgili Örnekler:
Örnek :
15.03.1988-14.10.1998 tarihleri arasında Emekli Sandığı, 01.11.1998- 30.04.1999 tarihleri arasında da SSK tabi hizmetleri bulunan sigortalı Fatma, 8.2.2000 tarihinde doğum yapmış ve daha sonra 14.11.2000 tarihinde tekrar Emekli Sandığı Kanuna tabi çalışmaya başlamıştır.
Doğum Borçlanması Hangi Esaslara göre olacaktır?
Sigortalı Fatma'nın başvurusu halinde 5434 sayılı Kanun uyarınca bu hizmetinin başlangıcı 15.11.2000 tarihi olacağından 8.2.2000-14.11.2000 tarihleri arasındaki süresi 5510 sayılı Kanunun 41. Maddesinine göre doğum borçlanması yapacaktır.
Örnek :
08.07.1982-23.01.2003 tarihleri arasında SSK tabi hizmetleri bulunan ve 19.06.2006 tarihinde Emekli Sandığına tabi göreve başlayan ve halen bu görevi devam eden sigortalı Nermin, 16.8.2010 tarihli dilekçesiyle 24.4.2003 tarihinde doğum yaptığını belirterek doğum sonrası iki yıllık süreyi borçlanmak için başvuruda bulunmuştur. Hangi süreler dikkate alınacaktır?
SigortalıNermin'in,24.4.2003-23.4.2005 tarihleri arasındaki 2 yıllık süresi SSK tabi hizmetlerinin bulunduğu SGK İl Müdürlüğünce yada SGM 5510 sayılı Kanunun 41. maddesi uyarınca seçeceği prime esas günlük kazanç tutarı üzerinden borçlandırılacaktır.
Borçlanma Statüsünün Önemi:
1.)5510/41.Maddeye göre Doğum borçlanması yapanlar 4-1(a) tabi çalışırken yapılırsa SSK statüsünde değerlendirilecektir.4-1(b) Kapsamında çalışırken 4-1(a) kapsamında yaptığı doğum borçlanması Bağ-Kur'a statüsünden işlem görecektir.
O halde kısacana borçlandırılan süreler ise borçlandığı tarihteki 4. maddenin birinci fıkrasının ilgili bendine göre, statü belirlenecektir.
2.)Sigortalılığı sona erdikten sonra 5510 sayılı Kanunun 41. Maddesinine göre doğum borçlanması için borçlandırılan süreler, en son sigortalılık statüsüne göre belirlenecektir.
3.)5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi uyarınca haklarında Emekli Sandığı Kanunun mülga hükümleri uygulanacak olan sigortalıların 5510/41. Maddesine göre doğum borçlanması için borçlandırılan süreler 4-1(a) bendi kapsamında statü olarak belirlenecektir.
4.) 2925 sayılı Tarım SSK tabi sigortalılığı devam edenlerden daha önce 5510 sayılı Kanunun 4. maddesi kapsamında sigortalılığı bulunanların borçlanılacak süreleri 4-1 (a) bendi kapsamında sigortalılık statüsü belirlenecektir.
5.) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesi kapsamında zorunlu sigortalılığı sona erdikten sonra isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerden sigortalılığı sona erdikten sonra 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinin doğum borçlanması için borçlandırılan süreler 4-1 (b) bendi kapsamında,sigortalılık statüsü belirlenecektir.
Konuyla İlgili Örnekler:
Örnek:
10.11.1998-15.12.2000 tarihleri arasında SSK Kanuna, 05.01.2005 tarihinden itibaren ise Bağ-Kur Kanuna tabi sigortalı olan ve 10.03.2001-10.03.2003 tarihleri arasındaki doğum süresini borçlanan sigortalı Ayşe'ni bu süresi hangi sigortalılık statüsüne tabi olur?
5510 sayılı Kanunun 4-1(b) bendine tabi sigortalılık süresi olarak dikkate alınacaktır.
Örnek:
27.10.1995-01.05.1996 tarihleri arasında SSK Kanuna tabi çalışması bulunan, 04.07.2000 tarihinde Emekli Sandığı Kanuna tabi göreve başlayarak halen bu görevine devam eden ve 22.4.1999-3.7.2000 tarihleri arasındaki doğum sonrası süresini borçlanan sigortalı Oya'nın bu süresi hangi sigortalılık statüsüne tabi olur?
5510 sayılı Kanunun 4-1 (a) bendine tabi sigortalılık süresi olarak dikkate alınacaktır.
Yanlışlık Yapan Sigortalılar Borçlanma Paralarını İade Alabilecektir:
16.06.2011 Tarihinde yayımlanan Resmi Gazete de SSİY değişikliğe gidilmiş.SSİY 66.Maddesine eklenen 11inci fıkra gereğince5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı sigortalının talebi halinde bir defaya mahsus olmak üzere iade edilir. denilmiştir.
Bu düzenleme dolayısıyla özellikle isteğe bağlı prim öderken yada Eski adı ile Bağ-Kur statüsünde 4-1(b) olarak çalışırken doğum borçlanması yapanlar 4-1(a)'lı SSK statüsü ile emekli olmak istediklerinde Borçlanma yaptıkları SGK İl yada SGM müracaat ederek aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı sigortalının talebi halinde bir defaya mahsus olmak üzere iade edilecektir.
Konuyla İlgili Örnek:
1970 doğumlu Sigortalı Ayşe Hanım ilk defa 01.01.1990-31.12.1994 yılında SSK statüsünde çalışmıştır.1997-2006 yılları arasında iki doğum yapmıştır.
2011 yılının Ocak ayından itibaren isteğe bağlı prim ödüyor.
Doğum borçlanmasını iki çocuk için isteğe bağlı prim öderken yapmış ve ödemiştir.Borçlanma statüsü 4-1(b) değerlendirildiği için,emekli aylığı bağlanmadığından dolayı SGK İl yada SGM müracaat ederek borçlanma tutarını iade alacaktır.
Borçlanmasını 4-1(a)'lı çalışırken yaparak Bağ-Kur kelepçesinden kurtulacaktır.
Kısmi Süreli Çalışanlarda Doğum Borçlanması Yapma Hakkına Sahiptirler:
Doğum borçlanması talebi kabul edilen kadın sigortalının iki yıllık borçlanma süresi içinde zorunlu sigortalı hizmetlerinin olması halinde zorunlu sigortalılık süreleri borçlanma sürelerinden düşülecektir.
Kısmi süreli veya Çağrı üzerine çalışanlar doğum borçlanması talebinde bulunmaları halinde zorunlu sigortalılık süresi dışında kalan süreleri borçlanma kapsamında değerlendirilecektir.
SONUÇ:
Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalıların doğum yaptığı tarihten sonra adına prim ödenmiş süreleri borçlanma hesabında dikkate alınmayacaktır.
Doğum borçlanması yapılacak sürede çocuğun vefat etmesi halinde vefat tarihine kadar olan süreler borçlandırılacaktır. İlk doğumunu yaptıktan sonra iki yıl dolmadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilecektir.
1. Doğumdan önce 5510 sayılı Yasanın 4-1(a-SSK) kapsamında tescilli bulunacak,
2. Doğumdan sonra hizmet akdine tabi olarak çalışmamış olmak,
3. Çocuğun yaşaması,bu üç şartın gerçekleşmesi halinde,
a) En fazla iki çocukla sınırlı,
b) Bir çocuk için en fazla iki yıllık süre, iki çocuk için toplam 4 yıllık sure toplamda (1440 gün),
c) Borçlanma yapılacak çocukların yaş aralığı 2 yıldan az ise birinci çocuk için ikinci çocuğun doğduğu tarihe kadar olan süre,borçlanılabilecektir.
İki çocuktan fazla çocuğu olan kadın sigortalı, şartları taşıyan doğumlardan istediğini borçlanabilecektir.
Borçlanma talebinde bulunan kadının, doğumdan önce 5510 sayılı Kanunun 4-1(a) bendi kapsamında tescil edilmiş olması gerekiyor. Aynı zamanda sadece tescil edilmesi yeterli olmayıp, adına kısa vadeli yada uzun vadeli prim bildirilmiş olması gerekmektedir.
Burada en önemli ayrıntı ise Çıraklık yada Stajyer öğrenci iken yapılan sigortalılık tescili ile Doğum Borçlanması yapılacağı gibi,sigorta başlangıç süreleri geriye gidebiliyor.
Kısacana;
a) Öncelikle belirtirsek ,doğumdan önce 4-1(a) kapsamında sigortalı olmayanlar borçlanma yapamayacaklar. Bu da şunu gösteriyor ilk defa 4-1(a) kapsamında sigortalı olmadan önce yapılan doğum için borçlanma yapmak mümkün olmayacaktır.
b)Doğumdan önceki son sigortalılığı 4-1(a) kapsamında olan kadınlar doğum borçlanması yapabilir. 1 Ekim 2008 tarihinden önce isteğe bağlı SSK sigortalısı olanlar doğum borçlanması yapabilir. Fakat 1 Ekim 2008 sonrası isteğe bağlı sigortalıları 4-1(b) kapsamında olduklarından doğum borçlanması yapamazlar.(Burada en önemli ayrıntı 1.10.2008 öncesi isteğe bağlı prim ödeyerek devam edenler hariçtir.)
c)Doğumdan önce son sigortalılık türünün 4-1(b Bağ-Kur )veya 4-1(c Emekli Sandığı) olması halinde doğum borçlanması yapılamayacağı gibi 2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalıları da doğum borçlanması yapamazlar.
d)Doğum borçlanması en çok iki çocukla sınırlı ve en fazla 1440 gün kazanılabilinir.
e)Doğum borçlanması talebi kabul edilen kadın sigortalının iki yıllık borçlanma süresi içinde zorunlu sigortalı hizmetlerinin olması halinde zorunlu sigortalılık süreleri borçlanma sürelerinden düşer.
f)Doğum borçlanması yapmak isteyen bayanlarda 18 yaş sınırlaması aranmıyor. Dolayısıyla 18 yaşından küçük kadınlar da doğuma dayalı olarak doğum borçlanması yapabiliyor.
g)3308 sayılı Kanun gereği Çıraklığı yada Stajyerliği nedeniyle 506 sayılı Kanun kapsamında tescili yapılan ve daha sonrasında doğum yapan kadınlar bu dönemlerde kısa vadeli sigorta primi ödediklerinden dolayı doğum borçlanması yapabiliyor.
h) Doğumdan önceki son sigortalılık statüsünün 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki Banka,Borsa,Ticaret Odalarından emekli sandıklarına tabi olması halinde, SGK uygulamasına göre doğum borçlanması yapma hakkı verilmemektedir.
ı) Doğum borçlanmaları, borçlanma yapan sigortalının en son sigortalılık statüsüne göre değerlendiriliyor.
j)Hatalı Doğum Borçlanması paranızı SGK İl yada SGM müracaat ederek geri alabileceksiniz.
|