17 Nisan 2015 tarihinde KARAYOLLARI TRAFİK YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK yayına-landı ve engelliler adına tescilli araçları kimlerin kullanabileceğine dair yeni düzenlemeler getirildi. Buna göre:
1- % 90 ve üzeri raporu olan kişi adına yurt içinden alınan aracı herkes kullanabilir. Bu konuda "3. derece yakınlar" vb. hiç bir kısıtlama kalmadı. Yurt dışından alınan araçlar için ise 3. derece yakın sınırı devam ediyor
2- H sınıfı sürücü belgesi bulunup kendisi araç kullanan kişilerin özel donanıma sahip araçlarını kendileri ve bir de benzer sakatlığı bununan H sınıfı sürücü belgesine sahip kişiler kullanabiliyor.
3- Araçta özel donanım yoksa ve aynı zamanda otomatik vitesli ise, o aracı herkes kullanabiliyor. Bu konuda da hiç bir sınırlama kalmadı.
4- Araçta özel donanım varsa ve/fakat bu özel donanım takılırken aracın orijinal/teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmamaışsa, yani özel donanım ilaveten takılmışsa, bu araç araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir.
Özel Tertibatlı Araçların Engelli Olmayan Kişilerce Kullanılmasıyla İlgili Teknik Muayene Raporu
Burada geçen 3. derece yakınlar ibaresinin kapsamı aşağıdaki gibidir. Not: Üç iki'yi ve bir'i kapsar, iki bir'i.
Ayrıca Bkz: Medeni Kanun Madde:18
Kan hısımlığı
MADDE 17.- Kan hısımlığının derecesi, hısımları birbirine bağlayan doğum sayısıyla belli olur.
Biri diğerinden gelen kişiler arasında üstsoy-altsoy hısımlığı; biri diğerinden gelmeyip de, ortak bir kökten gelen kişiler arasında yansoy hısımlığı vardır.
Kayın hısımlığı
MADDE 18.- Eşlerden biri ile diğer eşin kan hısımları, aynı tür ve dereceden kayın hısımları olur.
Kayın hısımlığı, kendisini meydana getiren evliliğin sona ermesiyle ortadan kalkmaz.
Dayanak: Karayolları Trafik Yönetmeliği madde 53:
1- % 90 ve üzeri raporu olan kişi adına yurt içinden alınan aracı herkes kullanabilir. Bu konuda "3. derece yakınlar" vb. hiç bir kısıtlama kalmadı. Yurt dışından alınan araçlar için ise 3. derece yakın sınırı devam ediyor
2- H sınıfı sürücü belgesi bulunup kendisi araç kullanan kişilerin özel donanıma sahip araçlarını kendileri ve bir de benzer sakatlığı bununan H sınıfı sürücü belgesine sahip kişiler kullanabiliyor.
3- Araçta özel donanım yoksa ve aynı zamanda otomatik vitesli ise, o aracı herkes kullanabiliyor. Bu konuda da hiç bir sınırlama kalmadı.
4- Araçta özel donanım varsa ve/fakat bu özel donanım takılırken aracın orijinal/teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmamaışsa, yani özel donanım ilaveten takılmışsa, bu araç araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir.
Özel Tertibatlı Araçların Engelli Olmayan Kişilerce Kullanılmasıyla İlgili Teknik Muayene Raporu
Burada geçen 3. derece yakınlar ibaresinin kapsamı aşağıdaki gibidir. Not: Üç iki'yi ve bir'i kapsar, iki bir'i.
KAN HISIMLARI SIHRİ (KAYIN) HISIMLAR
Birinci Derecede Kan Hısımları
Kişinin;
- Çocukları [ve eşleri],
- Annesi [ve eşleri],
- Babası [ve eşleri].
Birinci Derecede Sıhri (Kayın) Hısımlar
Kişinin;
- Eşinin Annesi [ve eşleri],
- Eşinin Babası [ve eşleri].
İkinci Derecede Kan Hısımları
Kişinin;
- Kardeşleri [ve eşleri],
- Torunları [ve eşleri],
- Büyük annesi [ve eşleri],
- Büyük babası [ve eşleri].
İkinci Derecede Sıhri (Kayın) Hısımlar
Kişinin;
- Eşinin kardeşleri (kayın, baldız, görümce) [ve eşleri],
- Eşinin büyük annesi [ve eşleri],
- Eşinin büyük babası [ve eşleri].
Üçüncü Derecede Kan Hısımları
Kişinin;
- Kardeşinin çocukları (yeğenleri) [ve eşleri],
- Dayısı [ve eşleri],
- Amcası [ve eşleri],
- Halası [ve eşleri],
- Teyzesi [ve eşleri].
Üçüncü Derecede Sıhri (Kayın) Hısımlar
Kişinin;
- Eşinin kardeş çocukları (kayın, baldız ve görümce çocukları) [ve eşleri],
- Eşinin dayısı [ve eşleri],
- Eşinin amcası [ve eşleri],
- Eşinin halası [ve eşleri],
- Eşinin teyzesi [ve eşleri].
NOT: Evlatlık, öz çocukla aynı hükümlere tabidir.
Birinci Derecede Kan Hısımları
Kişinin;
- Çocukları [ve eşleri],
- Annesi [ve eşleri],
- Babası [ve eşleri].
Birinci Derecede Sıhri (Kayın) Hısımlar
Kişinin;
- Eşinin Annesi [ve eşleri],
- Eşinin Babası [ve eşleri].
İkinci Derecede Kan Hısımları
Kişinin;
- Kardeşleri [ve eşleri],
- Torunları [ve eşleri],
- Büyük annesi [ve eşleri],
- Büyük babası [ve eşleri].
İkinci Derecede Sıhri (Kayın) Hısımlar
Kişinin;
- Eşinin kardeşleri (kayın, baldız, görümce) [ve eşleri],
- Eşinin büyük annesi [ve eşleri],
- Eşinin büyük babası [ve eşleri].
Üçüncü Derecede Kan Hısımları
Kişinin;
- Kardeşinin çocukları (yeğenleri) [ve eşleri],
- Dayısı [ve eşleri],
- Amcası [ve eşleri],
- Halası [ve eşleri],
- Teyzesi [ve eşleri].
Üçüncü Derecede Sıhri (Kayın) Hısımlar
Kişinin;
- Eşinin kardeş çocukları (kayın, baldız ve görümce çocukları) [ve eşleri],
- Eşinin dayısı [ve eşleri],
- Eşinin amcası [ve eşleri],
- Eşinin halası [ve eşleri],
- Eşinin teyzesi [ve eşleri].
NOT: Evlatlık, öz çocukla aynı hükümlere tabidir.
Ayrıca Bkz: Medeni Kanun Madde:18
Kan hısımlığı
MADDE 17.- Kan hısımlığının derecesi, hısımları birbirine bağlayan doğum sayısıyla belli olur.
Biri diğerinden gelen kişiler arasında üstsoy-altsoy hısımlığı; biri diğerinden gelmeyip de, ortak bir kökten gelen kişiler arasında yansoy hısımlığı vardır.
Kayın hısımlığı
MADDE 18.- Eşlerden biri ile diğer eşin kan hısımları, aynı tür ve dereceden kayın hısımları olur.
Kayın hısımlığı, kendisini meydana getiren evliliğin sona ermesiyle ortadan kalkmaz.
Dayanak: Karayolları Trafik Yönetmeliği madde 53:
(Değişik fıkra:RG-17/4/2015-29329) Engellilere ait araçların trafik tescil kuruluşlarınca tescil işlemlerinin yapılması sırasında:
a) Bizzat kullanım amacıyla engelliler tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobiller ile motosikletlerin tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına, "Araç sahibi tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.
b) Engelliler tarafından ithal edilen özel tertibatlı minibüslerin tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına "Araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, ilgili gümrük müdürlüğünün izni olmadan devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması ödünç verilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.
c) Engellilik derecesi % 90’ın altında olan engelliler tarafından bizzat kullanılmak amacıyla özel tertibatlı araçların Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak yurt içinden ilk iktisabında tescil belgelerine, "İlk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, “Özel tertibatının kaldırılması veya değiştirilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur. Herhangi bir engeli bulunmayan kişilerin kullanımına uygun olarak üretilmiş olan aracın teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmadan, engelli kişinin sağlık raporunda belirtilen tertibatın ilave aparatlarla taktırılmış olması halinde, bu araç araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir. Aracın engelli veya bu kişiler tarafından her iki şekilde de kullanılabileceğinin yetkili kurum ve kuruluşlarca belgelendirilmesi şarttır.
ç) Özel tertibatı olmayıp, engellilik derecesi % 90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak bizzat ithal edilen araçların tescil belgelerine ve bilgisayar kayıtlarına, "Araç sahibi engelli kişinin eşi, kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunlu olup, beş yıl içerisinde Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi, kiralanması, ödünç verilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur. Ayrıca ithal araçların gümrük şahadetnamelerinde, yukarıda belirtilen şerh dışında varsa diğer şerhler de tescil belgesine işlenir.
d) Engelliler tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki başka bir engelliye devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine intikali halinde, bu araçlar gümrük vergisinden muaf olup, devir ve tescil işlemi ilgili gümrük müdürlüğünün iznine bağlıdır.
e) Özel tertibatı olmayıp, engellilik derecesi % 90 ve üzeri olan engelliler tarafından Özel Tüketim Vergisinden muaf olarak yurt içinden satın alınıp ilk iktisabı yapılan araçların tescil belgelerine “İlk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe Özel Tüketim Vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde akden devri, tasarruf hakkının vekâletname ile devredilmesi yasaktır." şeklinde şerh konulur.
f) Engellilere ait yurt dışından ithal edilmiş olan özel tertibatlı araçların Yönetmelikte izin verilen kişiler dışında başkaları tarafından kullanıldığının tespiti halinde; araç trafikten men edilerek bu hususta düzenlenecek bir tutanakla mer'i mevzuat çerçevesinde işlem yapılmak üzere Gümrük ve Ticaret Bakanlığının ilgili birimlerine intikal ettirilir.
(Değişik fıkra:RG-17/4/2015-29329) Talep halinde, trafik denetleme kuruluşları tarafından engellilerin araçları için ayrılmış park yerlerinden istifade etmeleri amacıyla, engellilere ve gazilere örneği Ek: 47’de yer alan park kartı verilir. Park kartlarının verilmesi, kullanılması ve iptaline dair usul ve esaslar Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.