4857 sayılı İş Kanununa göre iş ilişkisinin kurulmasında, devamında ve sona ermesinde işveren engellilere eşit davranmak zorunda olacak. İşveren engelliye eşit davranmadığı takdirde örneğin engellilik nedeniyle engelli bir çalışanı işten çıkaran işveren işten çıkarılan engelliye dört aylık ücreti tutarında tazminat ödeyecek. Bu tazminattan ayrı olarak işveren ihbar ve kıdem tazminatı da ödemek zorunda kalacak. Ayrıca ayrımcılık yaptığı işçi başına para cezası ödeyecek. İş ilişkisinde ve diğer alanlarda doğrudan ve dolaylı ayrımcılık dahil olmak üzere engelliliğe dayalı her türlü ayrımcılık 6518 sayılı Kanunla yasaklanmıştır.
İyileşen işçiyi alma zorunluluğu
Bir işyerinde çalışırken malulen ayrılmak zorunda kalıp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan işçiler eski işyerlerinde tekrar işe alınmalarını istedikleri takdirde, işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe alması gerekiyor. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan maluliyeti geçmiş eski işçiye altı aylık ücret tutarında tazminat öder.
Engelli çalıştırma yükümlülüğü
50 ve üzerinde işçi çalıştıran özel sektör işverenleri %3, Devlete ait işyerleri ise %4 oranında engelli işçi çalıştırma yükümlülüğü bulunuyor. İşverenler çalıştırmakla yükümlü oldukları işçileri Türkiye İş Kurumu aracılığı ile sağlarlar. 50 sayısının tespitinde aynı işverenin aynı il sınırları içerisindeki bütün işyerlerinde çalıştırdığı toplam işçi sayısı dikkate alınıyor.
Örnek: A işvereni Ankara ili Beypazarı ilçesinde 25, Keçiören ilçesinde de 25 işçi çalıştırıyorsa bu iki işyerindeki işçiler toplanır. Her iki işyerindeki sayı 50 olduğundan A işvereni %3 oranında engelli çalıştırması gerekiyor. 50’nin %3’ü 1.5 olduğundan bu sayı 2'ye tamamlanır. Buna göre A işvereninin 2 engelli işçi çalıştırma zorunluluğu bulunuyor.
Engelli çalıştırılmazsa
İşyerinde engelli çalıştırması gerektiği halde engelli çalıştırmayan işverenlere çalıştırılmayan her engelli ve çalıştırılmayan her ay için 2016 yılında 2.212 TL ceza uygulanacak.
Örnek: 2016 yılı boyunca işyerinde 2 engelli çalıştırması gereken bu yükümlülüğünü yerine getirmezse, A işverenine engelli çalıştırmamadan dolayı 2016 yılı için 24X2.212= 53,088 TL idari para cezası uygulanacak.
İyileşen işçiyi alma zorunluluğu
Bir işyerinde çalışırken malulen ayrılmak zorunda kalıp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan işçiler eski işyerlerinde tekrar işe alınmalarını istedikleri takdirde, işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe alması gerekiyor. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan maluliyeti geçmiş eski işçiye altı aylık ücret tutarında tazminat öder.
Engelli çalıştırma yükümlülüğü
50 ve üzerinde işçi çalıştıran özel sektör işverenleri %3, Devlete ait işyerleri ise %4 oranında engelli işçi çalıştırma yükümlülüğü bulunuyor. İşverenler çalıştırmakla yükümlü oldukları işçileri Türkiye İş Kurumu aracılığı ile sağlarlar. 50 sayısının tespitinde aynı işverenin aynı il sınırları içerisindeki bütün işyerlerinde çalıştırdığı toplam işçi sayısı dikkate alınıyor.
Örnek: A işvereni Ankara ili Beypazarı ilçesinde 25, Keçiören ilçesinde de 25 işçi çalıştırıyorsa bu iki işyerindeki işçiler toplanır. Her iki işyerindeki sayı 50 olduğundan A işvereni %3 oranında engelli çalıştırması gerekiyor. 50’nin %3’ü 1.5 olduğundan bu sayı 2'ye tamamlanır. Buna göre A işvereninin 2 engelli işçi çalıştırma zorunluluğu bulunuyor.
Engelli çalıştırılmazsa
İşyerinde engelli çalıştırması gerektiği halde engelli çalıştırmayan işverenlere çalıştırılmayan her engelli ve çalıştırılmayan her ay için 2016 yılında 2.212 TL ceza uygulanacak.
Örnek: 2016 yılı boyunca işyerinde 2 engelli çalıştırması gereken bu yükümlülüğünü yerine getirmezse, A işverenine engelli çalıştırmamadan dolayı 2016 yılı için 24X2.212= 53,088 TL idari para cezası uygulanacak.
