Jel akülerde akü ömrünü etkileyen bazı faktörler var. Bunlar:
1- Akü kalitesi. Akü kalitesini belirleyen etkenler, akü içinde kullanılan plaka sayısı, plakalarda kullanılan malzemenin kalitesi, akünün müşteriye ulaşana kadar olan süredeki taşıma ve saklama koşulları.
Akünün 20 derecenin altında veya üstünde muhafaza edilmesi ve güneş ışınlarına maruz kalması, akü ömrünü kısaltacak ve daha depoda akü zarar görecektir.
Taşıma esnasındaki titreşimler ve düşme gibi etkiler, akü içinde hasara yol açarak kullanım esnasında iç kaçaklar ya da akünün gücünün azalması gibi sorunları beraberinde getirecektir.
Bu nedenle akü alacağınız firmanın malının arkasında duran ve güvenilir bir firma olmssı oldukça önemli. İlk altı ay akünün performansını sınırlarına kadar zorlayıp bir sorun varsa 6 aylık garanti süresi içinde bunu tespit etmeniz ve satıcıya zaman geçirmeden bildirmeniz oldukça önemli. Yani aküyü alınca daha sonra kullanırım demeyin. Hemen sandalyenize bağlayıp akünün amperine göre yapması gereken maksimum km yi yapıp deneyin Ard arda 20 gün tam şarjla yola çıkıp akünün aynı yolu aynı şarj durumuyla tamamladığına emin olun.
200 watt 2 motoru olan akülü sandalye için
20 Amper 2 akü için maximum 15 km,
33 Amper 2 akü için maksimum 25 km,
44 Amper 2 akü.için maksimum 35 km
55 Amper 2 akü.için maksimum 45 km
Motorların her birinin gücü 300 watt ise bu değerler 5 km azalacaktır.
Motorların her birinin gücü 400 watt ise bu değerler 10 km azalacaktır.
2- Akü şarj cihazının şarj şekli.
Jel akü şarj cihazları bazı özelliklerle imal edilir.
Sürekli akımla şarj veya kesikli akımla şarj.
Aküde en az 20 volt görmeden şarja başlamayan ( Geri beslemeli şarj ) veya akü boş bile olsa sürekli şarj çıkışı veren ( Geri beslemesiz)
Uzak doğu menşeli şarj cihazları sürekli akımla şarj yapar ve ucuz cihazlardır. Aküler 10 saatten fazla şarjda bırakılmamalıdır. Aksi halde aküler şişebilir.
Avrupa ve amerika menşeli akü şarj cihazları geri beslemeli ve kesikli şarj özellikli imal edilirler. Oldukça pahalı olan bu cihazlar aküyü korur ve ömrünü uzatır. Kesik kesik şarj sistemi aküye parça parça akım basarak hem daha hızlı şarj yapar , hem de akünün ısınmasını engelleyip akü ömrünü uzatır.
Uzak doğu menşeli şarj cihazları genellikle sürekli akım veren ve geri beslemesiz olarak imal edilirler. Bu şarj cihazları akünün ısınmasına yol açarak akünün şişmesine ve bozulmasına yol açabilir. Jel aküler kesinlikle 10 saatten fazla şarja takılı bırakılmamalıdır.
3- Aküden anlık olarak kaç amper akım çekildiği, akü ömrünü etkiler. Akülü sandalyenin motorunda sıkışma ve fren sıkması gibi sorunlar nedeniyle aküden 60 amperin üzerinde sürekli akımlar çekilebilir. Akülü sandalye motor sürücüleri 50 Amper ve üzerinde çıkış verebilir. Bu aşırı akımlar aküye zarar verebilir. Akülü sandalyenizin sağa veya sola çekmesi, hızının anormal düşmesi gibi sorunlarda motorlar akım testine alınmalı ve arıza giderilmeden kullanılmamalıdır. Arıza giderilemiyorsa motor ve redüktörün yenisi alınmalıdır.
Motor bakımında tamirciler sadece redüktöre gres basarlar ve motor kömürleri ile rulmanlar eğer çok yıpranmışsa ve gerekiyorsa değiştirilir.
Bu tip basit bakımlar motorun aşırı akım çekmesini engellemez. Üstelik redüktöre konulan ucuz gres yağı bir kaç ay içinde kuplingten sızarak motora girer ve motorun içine dolarak motorun dönüşünü engelleyerek aracınızı kullanılamaz hale getirir.
Redüktöre içeriğinde lityum içeren yapışkan gres yağı konulmalıdır.
Kilogramı 400 lira civarında olan bu gres yağını hiç bir tamirci redüktöre koymaz. Redüktörde olan orijinal gres yağı ne kadar bozulmuş olursa olsun , tamircinin redüktöre koyacağı ucuz gres yağından daha kalitelidir ve redüktörünüzü daha uzun yıllar koruyabilecek özelliktedir.
Motor akım testi için motorun bredüktörünün üzerindeki tekerleği zeminden havaya kaldırılmalı ve önce fren bobinine 24 volt bağlanmalı ve fren çektirilerek bu şekilde tutulurken motora seri ampermetre bağlanarak motor çalıştırılıp çektiği akım ölçülmelidir.
200 watt akülü sandalye motoru redüktörlü olarak fren bobinine de voltaj verilerek yüksüz çalışırken 6 Amper civarında akım çekmelidir.
300 watt akülü sandalye motoru redüktörlü olarak fren bobinine de voltaj verilerek yüksüz çalışırken 8 Amper civarında akım çekmelidir.
400 watt akülü sandalye motoru redüktörlü olarak fren bobinine de voltaj verilerek yüksüz çalışırken 10 Amper civarında akım çekmelidir. 4- Akünün üretim tarihi.
Akü yü satın aldığınız tarihte iki akünün aynı üretim tarihili olmasına dikkat edin ve 4 aydan daha eski tarihli olmamasına da dikkat etmelisiniz. Çünkü uzak doğu menşeli akülerin depoda bekleme süresi en çok 6 ay kadardır. Uzak doğu menşeli akülerin hemen hemen neredeyse hepsi aynı kaliteye sahip. Yani orta seviye. Bunlar daha ziyade solar akü dediğimiz güneş paneli veya rüzgar türbününe bağlanan ve sürekli şarj cihazına bağlı çalışan aküler. Akülerden saatlik çekilen maksimum akım 20 Amper seviyelerinde kaldığından aküler aşırı zorlanmaz ve 3 ila 5 yıl kadar rahatlıkla kullanılabilir.
Bu solar jel akülerin ömrü, engelli araçlarında kullanım şekline göre değişiklik gösterir. 40 Amper iki adet jel akü bağlı bir akülü sandalyeyi baz alarak bu yorumu yapıyorum. Eğer günlük toplam 10 km yi gemeyen bir kullanım varsa ve düz bir yolda kullanılıyorsa, bu aküler 3 ila 5 yıl kadar dayanabilir. Marka farketmez.
Ancak günlük kullanım ortalama 25 km yi buluyorsa ve yolun yarısı yokuşluysa bu durumda akü ömrü 8 ay ile 1,5 yıl arasında olacaktır.