Tanım, Kapsam ve Geliştirilen Politikalar Düzleminde Türkiye'de Erişilebilirlik
Hakan Özgül
Kaynak: Hakan Özgül, "Tanım, Kapsam ve Geliştirilen Politikalar Düzleminde Türkiye'de Erişilebilirlik" Engellilik ve Ayrımcılık: Eğitimciler için Temel Metinler ve Örnek Dersler içinde, K. Çayır, M. Soran, M. Ergün (der.), İstanbul: Karekök Akademi, 2015. Erişim: http://secbir.org/images/2015/pdf/metin5.pdf
Özet
Erişilebilirlik, toplumda ve ekonomide yer almanın ön koşuludur ve tüm temel hak ve özgürlüklerin kesiştiği noktadır. Zira sağlık ve eğitim hizmetlerine, ekonomik, sosyal ve kültürel hizmetlere ulaşabilmek; medeni ve siyasi hakları kullanmak geniş ve birbirleriyle ilişkili bir mekanizmanın çarkları gibidir. Bu bağlamda erişilebilirlik, Türkiye'ye geç girmiş bir kavram olmakla birlikte, gerek tanımı gerek kapsadığı alan gerekse de hakkında yapılan hem hukuki hem de fiziki düzenlemeler bakımından oldukça genç bir evrededir. Dolayısıyla erişilebilirlik, henüz Türkiye'de bir kültür olarak oluşmuş değildir. Bu yazıda erişilebilirliğin tanımı, kapsamı, Türkiye'nin erişilebilirlik alanında geliştirdiği politikaları (hukuki ve idari) ve durumu, eğitim hakkı ile korelasyonu, alana ilişkin yargı kararlarından bazıları, erişilebilirliğin günümüz bakımından değerlendirilmesi ve sorunların çözümüne ilişkin öneriler ele alınacaktır.
Giriş
Tanım Bakımından Erişilebilirlik
Kapsam Bakımından Erişilebilirlik
Türkiye'de Erişilebilirlik Politikaları
Engellilik, Türkiye Hukuku ve Uygulaması
Hukuki Düzenlemeler
Türkiye'nin Erişilebilirlik Verilerine Örnekler
Eğitimin Erişilebilirlikle İlişkisi
Yargı Kararlarından Örnekler
Genel Değerlendirme ve Sonuç
Birinci Dönem (Erken Dönem)
İkinci Dönem (Hukuki Düzenlemeler Dönemi)
Üçüncü Dönem (Eylemsellik Dönemi)
Çerçeveden Taşanlar
Kaynakça
Hakan Özgül
2000 yılından beri çeşitli sivil toplum kuruluşlarında ve platformlarda danışmanlık veya yöneticilik yapan Özgül, bir AB projesi olan Engelsiz Fırsat Okulları Projesi'nde danışman olarak görev yaparak 20 ilkokulun erişilebilirlik raporlarının hazırlanmasında çalıştı. Engelli Hakları İzleme Grubu Projesi'nde yürütme kurulu üyeliği ve araştırmacı yazarlık yaptı; proje sonunda üretilen Mevzuattan Uygulamaya Engelli Hakları İzleme Raporu 2013 "Erişilebilirlik, eğtim, çalışma hayatı ve sağlık verileri-analizler" adlı yayını hazırlayan ekipte yer aldı. Bunlar dışında farklı projelerde yürütücü ve araştırmacı olarak görev yapan, ayrıca erişilebilirlik ve engelli bireylerin insan hakları hukuku konularında uzmanlaşmaya çalışan, engellilik alanında birçok bildiri, yayın, makale yazan, çeşitli kurum ve kuruluşlar hakkında erişilebilirlik raporları kaleme alan Özgül, şu an Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği'nde (TO- HAD) yönetim kurulu üyeliği ve genel sekreterlik yapmaktadır.
Hakan Özgül
Kaynak: Hakan Özgül, "Tanım, Kapsam ve Geliştirilen Politikalar Düzleminde Türkiye'de Erişilebilirlik" Engellilik ve Ayrımcılık: Eğitimciler için Temel Metinler ve Örnek Dersler içinde, K. Çayır, M. Soran, M. Ergün (der.), İstanbul: Karekök Akademi, 2015. Erişim: http://secbir.org/images/2015/pdf/metin5.pdf
Özet
Erişilebilirlik, toplumda ve ekonomide yer almanın ön koşuludur ve tüm temel hak ve özgürlüklerin kesiştiği noktadır. Zira sağlık ve eğitim hizmetlerine, ekonomik, sosyal ve kültürel hizmetlere ulaşabilmek; medeni ve siyasi hakları kullanmak geniş ve birbirleriyle ilişkili bir mekanizmanın çarkları gibidir. Bu bağlamda erişilebilirlik, Türkiye'ye geç girmiş bir kavram olmakla birlikte, gerek tanımı gerek kapsadığı alan gerekse de hakkında yapılan hem hukuki hem de fiziki düzenlemeler bakımından oldukça genç bir evrededir. Dolayısıyla erişilebilirlik, henüz Türkiye'de bir kültür olarak oluşmuş değildir. Bu yazıda erişilebilirliğin tanımı, kapsamı, Türkiye'nin erişilebilirlik alanında geliştirdiği politikaları (hukuki ve idari) ve durumu, eğitim hakkı ile korelasyonu, alana ilişkin yargı kararlarından bazıları, erişilebilirliğin günümüz bakımından değerlendirilmesi ve sorunların çözümüne ilişkin öneriler ele alınacaktır.
Giriş
Tanım Bakımından Erişilebilirlik
Kapsam Bakımından Erişilebilirlik
Türkiye'de Erişilebilirlik Politikaları
Engellilik, Türkiye Hukuku ve Uygulaması
Hukuki Düzenlemeler
Türkiye'nin Erişilebilirlik Verilerine Örnekler
Eğitimin Erişilebilirlikle İlişkisi
Yargı Kararlarından Örnekler
Genel Değerlendirme ve Sonuç
Birinci Dönem (Erken Dönem)
İkinci Dönem (Hukuki Düzenlemeler Dönemi)
Üçüncü Dönem (Eylemsellik Dönemi)
Çerçeveden Taşanlar
Kaynakça
Hakan Özgül
2000 yılından beri çeşitli sivil toplum kuruluşlarında ve platformlarda danışmanlık veya yöneticilik yapan Özgül, bir AB projesi olan Engelsiz Fırsat Okulları Projesi'nde danışman olarak görev yaparak 20 ilkokulun erişilebilirlik raporlarının hazırlanmasında çalıştı. Engelli Hakları İzleme Grubu Projesi'nde yürütme kurulu üyeliği ve araştırmacı yazarlık yaptı; proje sonunda üretilen Mevzuattan Uygulamaya Engelli Hakları İzleme Raporu 2013 "Erişilebilirlik, eğtim, çalışma hayatı ve sağlık verileri-analizler" adlı yayını hazırlayan ekipte yer aldı. Bunlar dışında farklı projelerde yürütücü ve araştırmacı olarak görev yapan, ayrıca erişilebilirlik ve engelli bireylerin insan hakları hukuku konularında uzmanlaşmaya çalışan, engellilik alanında birçok bildiri, yayın, makale yazan, çeşitli kurum ve kuruluşlar hakkında erişilebilirlik raporları kaleme alan Özgül, şu an Toplumsal Haklar ve Araştırmalar Derneği'nde (TO- HAD) yönetim kurulu üyeliği ve genel sekreterlik yapmaktadır.
