T.C. YARGITAY
4.Hukuk Dairesi
Esas: 2004/10308
Karar: 2005/4390
Karar Tarihi: 25.04.2005
MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVASI - HAKSIZ EYLEM - DAVACILARIN TALEPLERİ İLE İBRANAMEYE KONU MİKTAR ARASINDA AÇIK ORANSIZLIK BULUNDUĞU - İBRANAMENİN MAKBUZ NİTELİĞİNDE OLDUĞUNUN KABULÜ GEREĞİ
ÖZET: Davacıların talepleri ile ibranameye konu miktar karşılaştırıldığında, açık oransızlık bulunduğu görülmektedir. Şu durumda, ibranamenin makbuz niteliğinde olduğunun kabulü gerekir.
(818 S. K. m. 41) (2918 S. K. m. 111)
Dava: Davacı Hasan Akdağ vd. vekili Avukat Yeşim Duman tarafından, davalı Orhan Zengül vd. aleyhine 14.1.2002 gününde verilen dilekçe ile maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 24.5.2004 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:
Karar: Dava, haksız eylem nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz olunmuştur.
Davacılar, ölüm nedeniyle destekten yoksunluk, yaralanma nedeniyle geçici ve sürekli iş göremezlik zararları ile; araç hasarından ve tedaviden kaynaklanan maddi tazminat ve ayrıca manevi tazminat istemlerinde bulunmuşlardır.
Mahkemece, davacıların da kabulünde olan ibraname nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Yanlar arasında ibraname olgusu ve ibranamede yazılı miktarın da tahsil edildiği yönü çekişmesizdir. Ancak, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 111. maddesinin ikinci fıkrasında, tazminat miktarına ilişkin olup da yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar ve uzlaşmaların, yapıldığı tarihten itibaren iki sene içinde iptal edileceği hükmü yer almaktadır. Yine maddede, sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmaların da geçersiz olduğu hüküm altına alınmıştır. Somut olayda, davacıların talepleri ile ibranameye konu miktar karşılaştırıldığında, açık oransızlık bulunduğu görülmektedir. Şu durumda, ibranamenin makbuz niteliğinde olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece, bu yönün göz ardı edilerek istemin tümden reddi yerinde görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 25.04.2005 gününde oybirliği ile karar verildi
T.C. YARGITAY
4.Hukuk Dairesi
Esas: 2003/2958
Karar: 2003/7590
Karar Tarihi: 11.06.2003
TAZMİNAT DAVASI - YARALAMALI TRAFİK KAZASINDAN DOĞAN MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT İSTEMİ - YETERSİZ VEYA FAHİŞ OLDUĞU AÇIKÇA BELLİ OLAN ANLAŞMALAR VE UZLAŞMALARIN YAPILDIĞI TARİHTEN İTİBAREN İKİ SENE İÇİNDE İPTAL EDİLEBİLECEK OLMASI
ÖZET: Tazminat miktarına ilişkin olup da yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar ve uzlaşmalar, yapıldığı tarihten itibaren iki sene içinde iptal edilir. Sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalar geçersizdir.
(2918 S. K. m. 111)
Dava: Davacılar Tomris Yetiş ve Sevgi Şehidoğlu vekili Avukat Mehmet Zeki Durmaz tarafından, davalı Adem Sak aleyhine 27.7.2001 gününde verilen dilekçe ile yaralamalı trafik kazasından doğan maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 4.11.2002 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Karar: 1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacı Sevgi Şehidoğlu'nun temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-) Davacı Tomris Yetiş'in temyiz itirazlarına gelince;
Dava, trafik kazasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece istem reddedilmiş, karar davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar, davacı Tomris Yetiş'in 7.12.1999 günü geçirdiği trafik kazası sonucu yaralanması nedeni ile iyi niyetli olarak davalıya ibraname verdiklerini ancak beklenmeyen durum karşısında bu davayı açmak zorunda kaldıklarını bildirmişlerdir.
Dosyaya ibraz edilen <sulh ve ibraname> başlıklı belge ile davacılar davalının tedavi gideri olarak 350.000.000 lira sarf ettiğini, ayrıca 650.000.000 lira tedavi gideri, maddi ve manevi tazminat karşılığı verdiğini, hiçbir hak ve tazminat alacakları kalmadığının belirtmek suretiyle ibra etmişlerdir. 10.2.2000 tarihinde sözü edilen 650.000.000 liranın alındığı davacılar vekilinin belge altındaki imzası ile tasdik edilmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 111. maddesinin ikinci fıkrasında tazminat miktarına ilişkin olup da yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar ve uzlaşmaların, yapıldığı tarihten itibaren iki sene içinde iptal edilir hükmü yer almaktadır. Yine madde de, sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalarında geçersiz olduğu hüküm altına alınmıştır. Ne var ki, yapılan bir ödemenin de göz ardı edilmesi düşünülmemelidir. Yapılan ödemenin gerçek olması durumunda verilen ibraname ancak bir makbuz hükmünde düşünülmeli ve bu ödenen miktar, hüküm altına alınacak tazminattan indirilmelidir. Somut olayda, davalı idaresindeki aracı ile karşıdan karşıya geçmekte olan davacı Tomris Yetiş'i yaralamıştır. Adı geçen davacı yaralanması nedeni ile tedavi gideri ve manevi tazminat isteminde bulunmuştur. Davalının ödemiş olduğu miktarın davacının maddi ve manevi zararını karşılayıp karşılamadığının tespiti, yapılacak yargılama sonucunda ortaya çıkacaktır. Söz konusu ibranamenin makbuz niteliğinde olduğunun kabulü gerekir.
Şu duruma göre mahkemenin yapacağı iş, davacının haksız fiilden dolayı uğradığı zarar miktarını belirleyerek yapılan ödemenin tazminat miktarından düşürüldükten sonra, geriye kalan miktara hükmetmek gerektiği halde ibraname nedeni ile davanın reddedilmiş olması usul ve yasaya uygun görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda (2) nolu bentte gösterilen nedenle davacı Tomris Yetiş yararına BOZULMASINA, davacı Sevgi Şehidoğlu'nun temyiz itirazlarının (1) nolu bentte gösterilen nedenle reddine ve temyiz eden davacılardan Tomris Yetiş'ten peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 11.06.2003 gününde oybirliği ile karar verildi