Eğitim Reformu Girişimi ve Tohum Otizm Vakfı'nın ortaklaşa yürüttükleri bir çalışmanın sonucunda Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim: Politika ve Uygulama Önerileri raporu yayınlandı.
1- Aşağıya Giriş ve Önsöz'ünü alıntıladığım Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim: Politika ve Uygulama Önerileri başlıklı bu kıymetli raporun tamamına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz
2- Bir önceki rapor olan Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimde Dünyadan ve Türkiye'den İyi Örnekler başlıklı raporun tamamına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz
3- Eğitim Reformu Girişimi'nin web sitesine gitmek için buraya tıklayabilirsiniz
4- Tohum Otizm Vakfı'nın web sitesine gitmek için buraya tıklayabilirsiniz
TÜRKİYE’DE KAYNAŞTIRMA/BÜTÜNLEŞTİRME YOLUYLA EĞİTİM: POLİTİKA VE UYGULAMA ÖNERİLERİ
Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim: Politika ve Uygulama Önerileri raporu, kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimin etkililiğini artıracak politika ve uygulama önerileri geliştirmek amacıyla Tohum Otizm Vakfı ve Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) ortaklaşa yürüttüğü bir dizi çalışmadan besleniyor ve proje açısından bir sonuç raporu niteliği taşıyor. Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimin Etkililiğinin Artırılması için Politika ve Uygulama Önerileri Projesi kapsamında Tohum Otizm Vakfı tarafından uygulanan pilot destek modeline ve ERG tarafından kaleme alınan raporlara, Türkiye’de bütünleştirmenin gerek felsefe gerek uygulama düzeyinde yerleşikleşmesi ve etkinleştirilmesi yönünde atılan adımlar olarak bakmak gerekiyor.
Çocukların bireysel farklılıklara ve gereksinimlere sahip oldukları ve bunun bir arada eğitime bir engel oluşturmadığı düşüncesine dayanan ve genel eğitim okullarında, özel gereksinimli öğrenciler de dahil olmak üzere tüm öğrencilerin gereksinimlerine yanıt verecek düzenlemelerin yapılmasını gerektiren bütünleştirmede, her okul kaynaştırma okuludur.
Kaynaştırma alanında oldukça gelişmiş bir mevzuata sahip olan Türkiye’nin önündeki yeni hedef, bu alanda rol ve sorumluluk sahibi tüm aktörlerin bütünleştirme felsefesini içselleştirmesi ve gerekli bilgi ve becerilerle donatılmasını sağlamak ve bu yolla çocukların okula değil, okulların çocuklara uyum sağladığı bir ortam yaratılması olmalıdır.
Tohum Otizm Vakfı ve ERG, bu sürece katkıda bulunmak amacıyla, mevzuatta ayrıntılı biçimde düzenlenmiş kaynaştırma yoluyla eğitimin uygulamadaki etkisinin sınırlılığına ilişkin gözlem ve deneyimlerinden yola çıkarak, özel gereksinimi olan çocukların kaliteli eğitime erişimi ve toplumsal yaşama etkin katılımının önündeki engelleri saptamaya ve uygulama deneyimlerinden hareketle çözüm önerileri geliştirmeye dönük çalıştı. Bu çerçevede, uluslararası ve ulusal mevzuat incelendi, mevcut bilimsel birikimden hareketle temel sorun alanları ve altlarında yatan nedenler saptandı, dünyadan ve Türkiye’den iyi örnekler derlendi ve özellikle bilgi ve beceri birikimi ile tutum dönüşümüne odaklanan bir destek eğitim modeli geliştirilerek üç pilot okulda uygulandı ve bağımsız etki
değerlendirmeye tabi tutuldu. Bu süreçte ayrıca öğretmenler, idareciler, aileler, öğretim üyeleri ve ilgili kamu kurumlarından temsilcilerin görüşlerine de başvuruldu.
Bahsi geçen birikim ve deneyimlerden beslenen bu raporda öncelikli olarak Türkiye’de kaynaştırma alanında atılan adımların kısa bir özeti ve saptanan temel zorluklar aktarılıyor. Ardından, pilot destek modelinin müdahale mantığı ve etki değerlendirme bulguları özetleniyor. Son olarak, kaynaştırma/bütünleştirmenin etkililiğinin artırılmasına dönük farklı düzeylerde atılması önerilen somut adımlar açıklanıyor.
ÖNSÖZ
Özel gereksinimli çocukların bireysel gelişimlerini ve toplumla bütünleşmelerini en üst düzeyde sağlamak üzere benimsenen ilke, bu çocukların akranlarıyla birlikte aynı eğitim ortamlarında eğitim alması anlamına gelen kaynaştırma eğitimidir. Türkiye’de konuya ilişkin gelişmiş bir yasal altyapı olmasına karşın, kaynaştırma yoluyla eğitimden yararlanan çocukların ve bu süreçte rol alan aileler, öğretmenler ve okul yöneticilerinin uygulamada karşılaştığı çeşitli güçlükler söz konusudur. Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfı ve Eğitim Reformu Girişimi tarafından Nisan 2010-Kasım 2011 döneminde Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme Hibe Programı’nın desteğiyle yürütülen Kaynaştırma/Bütünleştirmenin Etkililiğini Artırmak için Politika ve Uygulama Önerileri Projesi’nin nihai çalışması olan bu raporda bu güçlüklerin aşılabilmesine dönük politika ve uygulama önerileri sunulmaktadır.
Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim: Politika ve Uygulama Önerileri raporu, kapsamlı bir alanyazın taramasının yanı sıra, proje kapsamında yayımlanmış olan Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimin Durumu, Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimde Dünyadan ve Türkiye’den İyi Örnekler ve Tohum Otizm Vakfı tarafından İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü işbirliğiyle üç okulda uygulanan destek modelinin pilot uygulama deneyimlerinden yararlanılarak hazırlandı. Kaynaştırma yoluyla eğitimin okul düzeyinde ve bütüncül bir yaklaşımla daha etkili kılınmasına dönük hazırlanan destek modelin Davranış Bilimleri Enstitüsü tarafından yapılan bağımsız etki değerlendirme çalışmasının ve ardından proje ortakları tarafından pilot uygulamada yer alan öğretmenlerle yapılan odak grup görüşmelerinin bulguları da bu raporu önemli ölçüde besledi. Ek olarak bu bulguların kaynaştırma alanında uzman akademisyenlerle tartışıldığı uzman paneli ve raporda yer alan öneriler üzerine ilgili kamu kurumlarının temsilcileriyle görüş alışverişinde bulunmak üzere gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısı da raporda yer alan önerilerin geliştirilmesine büyük katkı sundu.
Bu vesileyle, MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yükseköğretim Kurulu ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı temsilcilerine Ekim 2011’de gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısında sundukları katkı, öneri ve eleştiriler için teşekkür ediyoruz. Ayrıca, gerek Temmuz 2011’de düzenlenen uzman paneline katılarak gerek yazılı görüşlerini bizlerle paylaşarak rapora değerli katkılar sunan Prof. Dr. Bülbin Sucuoğlu, Prof. Dr. Gönül Kırcaali İftar, Doç. Dr. Selda Özdemir, Doç. Dr. Sezgin Vuran, Yrd. Doç. Dr. Hasan Gürgür ve Yrd. Doç Dr. Aysun Çolak’a teşekkürü bir borç biliyoruz. Son olarak projeye verdiği destek için Sabancı Vakfı’na teşekkür ediyoruz.
Ülkemizde özel gereksinimli çocukların kaliteli eğitime erişimine ve toplumsal yaşama etkin katılımına katkıda bulunmasını ümit ettiğimiz raporumuzu yararlı bulmanızı diliyoruz.
Saygılarımızla,
1- Aşağıya Giriş ve Önsöz'ünü alıntıladığım Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim: Politika ve Uygulama Önerileri başlıklı bu kıymetli raporun tamamına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz
2- Bir önceki rapor olan Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimde Dünyadan ve Türkiye'den İyi Örnekler başlıklı raporun tamamına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz
3- Eğitim Reformu Girişimi'nin web sitesine gitmek için buraya tıklayabilirsiniz
4- Tohum Otizm Vakfı'nın web sitesine gitmek için buraya tıklayabilirsiniz
TÜRKİYE’DE KAYNAŞTIRMA/BÜTÜNLEŞTİRME YOLUYLA EĞİTİM: POLİTİKA VE UYGULAMA ÖNERİLERİ
Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim: Politika ve Uygulama Önerileri raporu, kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimin etkililiğini artıracak politika ve uygulama önerileri geliştirmek amacıyla Tohum Otizm Vakfı ve Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) ortaklaşa yürüttüğü bir dizi çalışmadan besleniyor ve proje açısından bir sonuç raporu niteliği taşıyor. Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimin Etkililiğinin Artırılması için Politika ve Uygulama Önerileri Projesi kapsamında Tohum Otizm Vakfı tarafından uygulanan pilot destek modeline ve ERG tarafından kaleme alınan raporlara, Türkiye’de bütünleştirmenin gerek felsefe gerek uygulama düzeyinde yerleşikleşmesi ve etkinleştirilmesi yönünde atılan adımlar olarak bakmak gerekiyor.
Çocukların bireysel farklılıklara ve gereksinimlere sahip oldukları ve bunun bir arada eğitime bir engel oluşturmadığı düşüncesine dayanan ve genel eğitim okullarında, özel gereksinimli öğrenciler de dahil olmak üzere tüm öğrencilerin gereksinimlerine yanıt verecek düzenlemelerin yapılmasını gerektiren bütünleştirmede, her okul kaynaştırma okuludur.
Kaynaştırma alanında oldukça gelişmiş bir mevzuata sahip olan Türkiye’nin önündeki yeni hedef, bu alanda rol ve sorumluluk sahibi tüm aktörlerin bütünleştirme felsefesini içselleştirmesi ve gerekli bilgi ve becerilerle donatılmasını sağlamak ve bu yolla çocukların okula değil, okulların çocuklara uyum sağladığı bir ortam yaratılması olmalıdır.
Tohum Otizm Vakfı ve ERG, bu sürece katkıda bulunmak amacıyla, mevzuatta ayrıntılı biçimde düzenlenmiş kaynaştırma yoluyla eğitimin uygulamadaki etkisinin sınırlılığına ilişkin gözlem ve deneyimlerinden yola çıkarak, özel gereksinimi olan çocukların kaliteli eğitime erişimi ve toplumsal yaşama etkin katılımının önündeki engelleri saptamaya ve uygulama deneyimlerinden hareketle çözüm önerileri geliştirmeye dönük çalıştı. Bu çerçevede, uluslararası ve ulusal mevzuat incelendi, mevcut bilimsel birikimden hareketle temel sorun alanları ve altlarında yatan nedenler saptandı, dünyadan ve Türkiye’den iyi örnekler derlendi ve özellikle bilgi ve beceri birikimi ile tutum dönüşümüne odaklanan bir destek eğitim modeli geliştirilerek üç pilot okulda uygulandı ve bağımsız etki
değerlendirmeye tabi tutuldu. Bu süreçte ayrıca öğretmenler, idareciler, aileler, öğretim üyeleri ve ilgili kamu kurumlarından temsilcilerin görüşlerine de başvuruldu.
Bahsi geçen birikim ve deneyimlerden beslenen bu raporda öncelikli olarak Türkiye’de kaynaştırma alanında atılan adımların kısa bir özeti ve saptanan temel zorluklar aktarılıyor. Ardından, pilot destek modelinin müdahale mantığı ve etki değerlendirme bulguları özetleniyor. Son olarak, kaynaştırma/bütünleştirmenin etkililiğinin artırılmasına dönük farklı düzeylerde atılması önerilen somut adımlar açıklanıyor.
ÖNSÖZ
Özel gereksinimli çocukların bireysel gelişimlerini ve toplumla bütünleşmelerini en üst düzeyde sağlamak üzere benimsenen ilke, bu çocukların akranlarıyla birlikte aynı eğitim ortamlarında eğitim alması anlamına gelen kaynaştırma eğitimidir. Türkiye’de konuya ilişkin gelişmiş bir yasal altyapı olmasına karşın, kaynaştırma yoluyla eğitimden yararlanan çocukların ve bu süreçte rol alan aileler, öğretmenler ve okul yöneticilerinin uygulamada karşılaştığı çeşitli güçlükler söz konusudur. Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfı ve Eğitim Reformu Girişimi tarafından Nisan 2010-Kasım 2011 döneminde Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme Hibe Programı’nın desteğiyle yürütülen Kaynaştırma/Bütünleştirmenin Etkililiğini Artırmak için Politika ve Uygulama Önerileri Projesi’nin nihai çalışması olan bu raporda bu güçlüklerin aşılabilmesine dönük politika ve uygulama önerileri sunulmaktadır.
Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim: Politika ve Uygulama Önerileri raporu, kapsamlı bir alanyazın taramasının yanı sıra, proje kapsamında yayımlanmış olan Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimin Durumu, Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimde Dünyadan ve Türkiye’den İyi Örnekler ve Tohum Otizm Vakfı tarafından İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü işbirliğiyle üç okulda uygulanan destek modelinin pilot uygulama deneyimlerinden yararlanılarak hazırlandı. Kaynaştırma yoluyla eğitimin okul düzeyinde ve bütüncül bir yaklaşımla daha etkili kılınmasına dönük hazırlanan destek modelin Davranış Bilimleri Enstitüsü tarafından yapılan bağımsız etki değerlendirme çalışmasının ve ardından proje ortakları tarafından pilot uygulamada yer alan öğretmenlerle yapılan odak grup görüşmelerinin bulguları da bu raporu önemli ölçüde besledi. Ek olarak bu bulguların kaynaştırma alanında uzman akademisyenlerle tartışıldığı uzman paneli ve raporda yer alan öneriler üzerine ilgili kamu kurumlarının temsilcileriyle görüş alışverişinde bulunmak üzere gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısı da raporda yer alan önerilerin geliştirilmesine büyük katkı sundu.
Bu vesileyle, MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yükseköğretim Kurulu ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı temsilcilerine Ekim 2011’de gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısında sundukları katkı, öneri ve eleştiriler için teşekkür ediyoruz. Ayrıca, gerek Temmuz 2011’de düzenlenen uzman paneline katılarak gerek yazılı görüşlerini bizlerle paylaşarak rapora değerli katkılar sunan Prof. Dr. Bülbin Sucuoğlu, Prof. Dr. Gönül Kırcaali İftar, Doç. Dr. Selda Özdemir, Doç. Dr. Sezgin Vuran, Yrd. Doç. Dr. Hasan Gürgür ve Yrd. Doç Dr. Aysun Çolak’a teşekkürü bir borç biliyoruz. Son olarak projeye verdiği destek için Sabancı Vakfı’na teşekkür ediyoruz.
Ülkemizde özel gereksinimli çocukların kaliteli eğitime erişimine ve toplumsal yaşama etkin katılımına katkıda bulunmasını ümit ettiğimiz raporumuzu yararlı bulmanızı diliyoruz.
Saygılarımızla,
| Prof. Dr. Üstün Ergüder Direktör Eğitim Reformu Girişimi | Mine Narin Kurucu Başkan Mine Narin Erken Tanı ve Eğitim Vakfı |
