[SIZE=4]
Engelliler Diş Tedavisini Özel Kurumlarda Yaptırabilir[/SIZE]
Engelli bireylerin birçoğu ne yazık ki diş tedavileriniözürlülük durumunu belgelendirmek suretiyle, tüm sağlık kurum ve kuruluşlarına veya serbest diş hekimliklerine doğrudan gidip yaptırabileceğinin farkında değiller.
Engelli bireylerin diş tedavileri Sosyal Güvenlik Kurumunun 07.09.2009 Tarih ve 110 Sayılı Genelgesi ile yeniden belirlenmiştir. Bu genelge, Türk Diş Hekimleri Birliğinin Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine Danıştay’da açmış olduğu dava sonucunda yayımlanmıştır. Aslında daha önceki Sağlık Uygulama Tebliğinde (
SUT) de yer almaktaydı fakat yürürlükten kaldırılmıştı.
Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında olan özür derecesi %40 ve üzerinde engelli kişiler, diş tedavileri için özürlülük durumunu belgelendirmek suretiyle, tüm sağlık kurum ve kuruluşlarına veya serbest diş hekimliklerine doğrudan başvurabilirler. Burada özellikle şunu belirtmekte fayda vardır; SSK ve Bağ-Kur kapsamında olan özür derecesi %40 ve üzerinde engelli kişiler, alabilecekleri bir heyet raporu ile birlikte istedikleri sağlık kurum ve kuruluşlarına veya serbest diş hekimlerine doğrudan başvurup diş tedavilerini yaptırabilmektedirler.
Ancak şu an itibari ile 657 tabi engelli memurlar ve memurların engelli çocukları bu uygulamadan henüz yararlanamamaktadırlar. Bu kişiler 15 Ocak 2010 tarihinden itibaren GSS sigortası kapsamına alınacakları için engelli olan devlet memurları da bu haktan yararlanabileceklerdir. Bu konu ile ilgili tebliğ 18 Aralık 2009 Cuma günü resmi gazetede yararlanarak yürürlüğe girmiştir.
İlgili genelgeye göre özür derecesi %40 ve üzerinde engelli bireylerden başta zihinsel engelliler olmak üzere iletişim kurulamayan veya algılama güçlüğü yaşanan özürlü kişilerin diş tedavileri lokal anestezi altında gerçekleştirilemiyorsa ve genel anestezi altında müdahale gerekliliği söz konusu ise tedavinin, anesteziyoloji ve reanimasyon uzman hekiminin sorumluluğunda genel anestezi altında cerrahi müdahale uygulanabilen, asgari tıbbi malzeme ve ilaçların bulunduğu genel anestezi ile müdahale birimi olan sağlık kurumlarında yapıldığının belgelendirilmesi gerekmektedir. “Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırılması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uygun olarak düzenlenmiş raporun onaylı bir örneği düzenlenecek faturaya eklenecektir. Engellilerin bu hizmetten yararlanabilmesi için hiçbir yerden sevk alması gerekmemektedir, doğrudan istediği kuruma başvurabilmektedir; ayrıca bu hizmetin verileceği özel kurum kuruluşların ve serbest diş hekiminin Sosyal Güvenlik Kurumu ile bu konuda herhangi bir sözleşmesinin bulunması zorunluluğu yoktur, yani bu konuda SGK ile sözleşme imzalanması gerekmemektedir ve konu ilgili genelgede açıkça belirtilmiştir.
Yukarıda belirtildiği üzere zihinsel engelliler başta olmak üzere iletişim kurulamayan veya algılama güçlüğü yaşanan engelli kişilerin diş tedavilerinin lokal anestezi altında yapılma ihtimali yoksa ve genel anestezi yapılması gerekliliği söz konusu ise, anesteziyoloji ve reanimasyon uzman hekiminin sorumluluğunda genel anestezi altında cerrahi müdahale uygulayabilen, asgari tıbbi malzeme ve ilaçların bulunduğu genel anestezi ile müdahale birimi olan sağlık kurumlarında yapılması gerekmektedir. Çünkü zihinsel engellilerin genelde büyük bir çoğunluğunun diş tedavilerinin lokal anestezi altında gerçekleştirilmesi pek mümkün değildir, burada zihinsel engellileri diş koltuğuna oturtmak ve hemen tedaviye başlamak pek olası değildir. Zihinsel engelli ya da iletişim kurulamayan ve algılama güçlüğü yaşayan bu engellilerin diş tedavilerine başlamadan önce mutlaka bir oryantasyon programına tabi tutulmaları gerekmektedir ve diş tedavisi yapılacak ortamın ve diş hekiminin engelli bireye sevdirilmesi, güven duyması ve ortama alıştırılması gerekmektedir ve bu ön çalışma tedavinin başarısını artıracaktır.
Özellikle zihinsel engellilerle otistik çocukların diş tedavilerini serbest diş hekimlerinde yapabilmek pek mümkün olmamaktadır; hatta birçok devlet hastanesinin diş ünitesinde bile bu tedavileri yapılamamakta ve genelde üniversitelerin diş hekimliği fakültesine yönlendirilmektedirler. Çünkü ancak bu merkezlerde genel anestezi uygulaması yapılabilmekte ve diğer uzman kadrosu bulunmaktadır. Son zamanlarda bazı tam teşekküllü özel hastanelerin diş ünitelerinde bu ekipman ve uzman kadrosu bulunabilmektedir ve bu merkezlerde de başta zihinsel engelliler olmak üzere iletişim kurulamayan ve algılama güçlüğü yaşayan engelli bireylerin diş tedavileri de rahatlıkla yapılabilmektedirler.
Bu hizmetten yararlanacak engellilerin 2006 yılından sonra alınmış ve özür derecesi % 40 ve üzerinde olduğunu belirten bir heyet raporunu gidecekleri sağlık kuruluşuna veya serbest diş hekimine vermeleri yeterli olacaktır. Heyet raporunda son 6 ay veya 1 yıl içinde alınmış olması şartı yoktur ve 2006 yılından sonra alınmış olması yeterlidir ve elinde bu raporun aslı olan bir engelli birey diş tedavisini hiçbir ücret ödemeden yararlanabilir. Ancak şu an itibari ile bu hizmetten sadece SSK ve Bağ-Kur kapsamında olan engelli bireylerle yine bu kapsamda olan bireylerin engelli çocukları yararlanabilmektedirler. Ayrıca 18 yaşının altındaki bu engellilerin ortodonti masraflarını da bu kapsamda devlet ödemektedir.
15 Ocak 2010 tarihinden itibaren devler memurları da GSS kapsamına alınacağı için engelli memurlarla, memurların engelli çocukları da bu hizmetten yararlanabileceklerdir. 2010 yılı ocak ayında yeni bir Sağlık Uygulama Tebliği yayımlanacaktır ve tebliğde engelli bireylerin diş tedavisi hakkının aynen korunacağını umuyoruz, çünkü mahkeme kararı ile bu hizmet tekrardan engellilerin lehine olacak şekilde düzenlenmiştir. Bütün engellilerin bu haktan yararlanmasını umuyoruz.
Hasan Tahsin YAZICI
Psikolojik Danışman
www.pozitifengelliler.com haberidir.
