sağol bilgilendirme için. bende bi bilgilendirme yapayım
Hiperlipidemi nedir?
Hiperlipidemi; kanda çeşitli yağların yüksekliğini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Bu çeşitli yağ tipleri kolesterol, trigliserid, LDL-kolestroldür. Bunların dışında faydalı kolesterol olarak değerlendirilen HDL-kolesterol de vardır. Yağ tiplerinde olan bozukluklar başta kalp damar hastalıkları olmak üzere çeşitli hastalıkların ortaya çıkmasında ve ilerlemesinde rol oynar.
Kolesterol, yağ benzeri doğal bir madde olup vücutta karaciğerde yapılır. Dışarıdan hayvansal yiyeceklerle alınır. Bitkisel yiyeceklerde bulunmaz. Düşük dansiteli lipoprotein kolesterol (LDL kolesterol= KÖTÜ kolesterol) karaciğerde oluşan kolesterolü taşır. Bu kolesterol damarlarda birikir ve daralmasına neden olur.
Özellikle kalbe giden damarlar kalınlaştığında kan akımı yavaşlar. Kalbe yeterince oksijen taşınamaması sonucunda kalp krizi oluşur. Yüksek dansiteli lipoprotein kolesterol (HDL kolesterol= İYİ kolesterol) ise kolesterolün damarlarda birikmesini önler. Kalp hastalıklarına karşı korur.
Trigliseritler de kanda bulunan diğer bir yağ türüdür. Yükselmesi kalp hastalığı riskini artırır ve çeşitli hastalıklarda da yükselir (yağlı beslenme, şeker hastalığı, vb.)
20 yaş üzerindeki bireyler her 5 yılda bir kan total kolesterol, LDL-kolesterol ve HDL kolesterol ile trigliserit düzeylerini ölçtürmelidir.
Kanda kolesterolü neler yükseltir?
Beslenme : Tereyağı, yumurta sarısı, sakatatlar, yağlı et, tavuk (özellikle yağlı ve derisiyle yenirse), süt, yoğurt, peynir gibi özellikle katı (doymuş) yağlar ve kolesterolden zengin yiyecekler tüketmek. Diyet enerjisinin yağlardan gelen oranının %35âin üzerinde olması.
Vücut ağırlığı : Vücut ağırlığının yüksek olması. Kilo vermek total kolesterol, LDL kolesterol ve trigliseritlerin düşmesine, tersine HDL kolesterolün yükselmesine yardımcı olur.
Fiziksel aktivite : Düzenli aktivite yapmamak, hareketsiz yaşam tarzı. LDL-kolesterolü yükseltir. Düzenli fiziksel aktivite yapmak LDL kolesterolün düşmesini, HDL kolesterolün ise yükselmesini sağlar. Yaşam tarzınızda tedavi edici değişiklikler yapmak LDL kolesterol düzeyinizi %20-30 arasında düşürür.
HEDEF DEĞERLER
Total Kolesterol
İstenen düzey < 200
Sınırda yüksek 200-239
Yüksek > 239
LDL kolesterol
Optimal < 100
Optimale yakın veya optimal-üstü 100-129
Sınırda yüksek 130-159
Yüksek 160-189
Çok yüksek > 190
HDL kolesterol
Düşük < 40
Yüksek > 60
Trigliserid
Normal < 150
Sınırda yüksek 150-199
Yüksek 200-499
Çok yüksek > 500
Yaşam tarzı değişikliği ile birlikte tıbbi beslenme tedavisi kan yağlarındaki değerlerinizin düzelmesinde en önemli rolü alır. Bu konuda ilaç kullanımı içinse uzman doktorlara başvurarak tedavi planı düzenlemek gerekir.