Merhabalar
Engelli haklarına dair tüm içerikten üye olmaksızın yararlanabilirsiniz.
Soru sormak veya üyelere özel forumlarlardan ve özelliklerden yararlanabilmek içinse sitemize üye olmalısınız.
Şizofreni cezai ehliyeti var mı? [Hukuk]
- Konbuyu başlatan mehmet_ea
- Başlangıç tarihi
Soru: ”Şizofrenisi olan bir kişi herhangi bir suç işlediğinde hapse girer mi?”
Cevap: Soru böyle sorulduğunda yanıt, evettir. Şizofrenisi olan bir kişi herhangi bir suç işlediğinde hapse girebilir. Yani, tutuklanabilir. Çünkü suçluyu yakalayan güvenlik güçleri savcı ve sorgu yargıcı kişinin hasta olup olmadığını bilemez.
Soru: ”Şizofrenisi olan bir kişi hapis cezası alır mı?”
Cevap: Soru böyle sorulduğunda - ki doğrusu budur - yanıt, hayırdır. Çünkü şizofreni rahatsızlığı olan kişi etrafında olup biten olayları kendi hezeyanları doğrultusunda yorumlar. Dış dünyayı yanlış algılaması sebebiyle giriştikleri eylemlerine karşı sorumlu değillerdir. Cezai ehliyetleri yoktur.
Soru: ”Peki, mahkeme kişinin şizofreni olduğu kararına nasıl varır? Ceza nasıl işleme konmaz?”
Cevap: Yargılama sırasında sanık, sanık yakınları ya da sanık avukatı kişinin hasta olduğunu ileri sürebilir. Bunun saptanması için mahkeme kişi hakkında gözlem kararına varır. Savcının isteği üzerine de olabileceği gibi sanığın duruşmalardaki davranışları nedeniyle de mahkeme doğrudan gözlem kararı verebilir. Gözlem sonucu adlı tıp ya da ruh ve sinir hastalıkları hastanesi sağlık kurulunca şizofreni tanısı kesin olarak konursa suç ne olursa olsun ceza verilimez.
Soru: ”O zaman şizofrenisi olan kişi suç işlediğinde serbest mi bırakılır?”
Cevap: Hayır. Ceza Kanunu'nun ilgili maddesi gereğince 'Şifa buluncaya kadar bir ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde muhafaza ve tedavi edilirler. Suç ağır cezayı gerektiriyorsa bu süre en az bir yıl olmalıdır.
Soru: ”Bu durumda şizofrenisi olanlar suç işlediklerinde ömür boyu akıl hastanesinde mi kalırlar?”
Cevap: Tehlikelilik riski olmayan, tedaviye uyum sağlayan, dışardaki hayata uyumu konusunda yeterli sosyal desteği olan şizofrenisi oan kişiler, sosyal şifaya kavuşunca haklarında rapor düzenlenir. Mahkeme de uygun görürse taburcu edilir. Ancak bu kişiler 15 - 20 yıl süreyle 3 ya da 6 ayda bir kontrol muayenesi kaydı konulur.
Soru: ”Şizofreni rahatsızlığı cezaevine girdikten sonra başlarsa ceza kaldırılır mı?”
Cevap: Bir kişi cezaevindeyken şizofreni rahatsızlığı başlarsa ailesi ya da avukatı cezaevi idaresine başvurur. Adalet Bakanlığı'ndan infaz tehiri istenir. Zira CMUK'una göre 'Akıl hastalığına tutulan mahkumlar hakkında hürriyeti bağlayıcı cezanın infazı iyileştikten sonraya bırakılır'
Bu talep üzerine Adalet Bakanlığı bilirkişi kurumundan rapor ister. Kişinin şizofreni olduğu ve CMUK'un ilgili maddesinin uygulanması gerektiğine dair rapor verilirse, tedavisinin sağlanması amacıyla cezası ertelenir ve tahliye edilir. Ayrıca Anayasa'nın Cumhurbaşkanı'na tanıdığı yetkilerden biri de (madde 104) sürekli hastalık sebebiyle belirli kişilerin cezalarının kaldırılabileceği yönündedir. Bu maddeye göre Cumhurbaşkanı şizofrenisi olan bir mahkumun cezasını affedebilir
Şizofreni Dostları Derneği ve Psikiyatr Dr. Latif R. Alpkan'ın katkılarıyla...
Cevap: Soru böyle sorulduğunda yanıt, evettir. Şizofrenisi olan bir kişi herhangi bir suç işlediğinde hapse girebilir. Yani, tutuklanabilir. Çünkü suçluyu yakalayan güvenlik güçleri savcı ve sorgu yargıcı kişinin hasta olup olmadığını bilemez.
Soru: ”Şizofrenisi olan bir kişi hapis cezası alır mı?”
Cevap: Soru böyle sorulduğunda - ki doğrusu budur - yanıt, hayırdır. Çünkü şizofreni rahatsızlığı olan kişi etrafında olup biten olayları kendi hezeyanları doğrultusunda yorumlar. Dış dünyayı yanlış algılaması sebebiyle giriştikleri eylemlerine karşı sorumlu değillerdir. Cezai ehliyetleri yoktur.
Soru: ”Peki, mahkeme kişinin şizofreni olduğu kararına nasıl varır? Ceza nasıl işleme konmaz?”
Cevap: Yargılama sırasında sanık, sanık yakınları ya da sanık avukatı kişinin hasta olduğunu ileri sürebilir. Bunun saptanması için mahkeme kişi hakkında gözlem kararına varır. Savcının isteği üzerine de olabileceği gibi sanığın duruşmalardaki davranışları nedeniyle de mahkeme doğrudan gözlem kararı verebilir. Gözlem sonucu adlı tıp ya da ruh ve sinir hastalıkları hastanesi sağlık kurulunca şizofreni tanısı kesin olarak konursa suç ne olursa olsun ceza verilimez.
Soru: ”O zaman şizofrenisi olan kişi suç işlediğinde serbest mi bırakılır?”
Cevap: Hayır. Ceza Kanunu'nun ilgili maddesi gereğince 'Şifa buluncaya kadar bir ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde muhafaza ve tedavi edilirler. Suç ağır cezayı gerektiriyorsa bu süre en az bir yıl olmalıdır.
Soru: ”Bu durumda şizofrenisi olanlar suç işlediklerinde ömür boyu akıl hastanesinde mi kalırlar?”
Cevap: Tehlikelilik riski olmayan, tedaviye uyum sağlayan, dışardaki hayata uyumu konusunda yeterli sosyal desteği olan şizofrenisi oan kişiler, sosyal şifaya kavuşunca haklarında rapor düzenlenir. Mahkeme de uygun görürse taburcu edilir. Ancak bu kişiler 15 - 20 yıl süreyle 3 ya da 6 ayda bir kontrol muayenesi kaydı konulur.
Soru: ”Şizofreni rahatsızlığı cezaevine girdikten sonra başlarsa ceza kaldırılır mı?”
Cevap: Bir kişi cezaevindeyken şizofreni rahatsızlığı başlarsa ailesi ya da avukatı cezaevi idaresine başvurur. Adalet Bakanlığı'ndan infaz tehiri istenir. Zira CMUK'una göre 'Akıl hastalığına tutulan mahkumlar hakkında hürriyeti bağlayıcı cezanın infazı iyileştikten sonraya bırakılır'
Bu talep üzerine Adalet Bakanlığı bilirkişi kurumundan rapor ister. Kişinin şizofreni olduğu ve CMUK'un ilgili maddesinin uygulanması gerektiğine dair rapor verilirse, tedavisinin sağlanması amacıyla cezası ertelenir ve tahliye edilir. Ayrıca Anayasa'nın Cumhurbaşkanı'na tanıdığı yetkilerden biri de (madde 104) sürekli hastalık sebebiyle belirli kişilerin cezalarının kaldırılabileceği yönündedir. Bu maddeye göre Cumhurbaşkanı şizofrenisi olan bir mahkumun cezasını affedebilir
Şizofreni Dostları Derneği ve Psikiyatr Dr. Latif R. Alpkan'ın katkılarıyla...
Bu tamamen yargının kararına bağlı ama doktorların kararını da yargı gözardı edemez.
Burada kritik olan bir husus var. Bir kişi mümeyyiz ise, yani yapmış/yapacak olduğunuz davranışların neden ve sonuçlarını anlama ve bu yönde hareket etme, kendi fiil ve işlemleri ile hak ve borç sahibi olabilme yeteneğini kaybetmemişse o halde psikososyal bir nedenle teşhis alması onu cezadan muaf değildir.
